کودکان استثنایی به کودکانی اطلاق می‌شود که از نظر روانی، شناختی، رفتاری یا جسمی با سایر کودکان تفاوت دارند و نیازهای ویژه‌ای در یادگیری و رشد دارند. درک روانشناختی این کودکان، شامل شناخت ویژگی‌های ذهنی، عاطفی، اجتماعی و رفتاری آن‌ها، از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است، زیرا می‌تواند نقش تعیین‌کننده‌ای در کیفیت آموزش و توسعه مهارت‌های آن‌ها ایفا کند (Grigorenko, 2019). این مقاله به بررسی جامع ویژگی‌های روانشناختی کودکان استثنایی، تأثیر این ویژگی‌ها بر فرایند یادگیری و ارائه راهکارهای آموزشی و روانشناختی مؤثر می‌پردازد. همچنین، اهمیت همکاری بین والدین، معلمان و روانشناسان در طراحی برنامه‌های آموزشی فردمحور و حمایتی برای توانمندسازی این کودکان مورد تأکید قرار می‌گیرد (Issabayeva, 2024). نتایج نشان می‌دهد که توجه به ابعاد روانشناختی کودکان استثنایی و طراحی آموزش متناسب با نیازهای فردی آن‌ها می‌تواند موجب افزایش اعتمادبه‌نفس، انگیزه، مهارت‌های اجتماعی و عملکرد تحصیلی کودکان شود (Dell’Anna, 2022).