اسلام مکتبی است الهی که هدف نهایی آن هدایت انسان به‌سوی خدا و آراستن وی به صفات و اخلاق الهی است بدان سان که به‌جز خدا همه قدرت‌های طاغوتی نفی شود و انسان با عبادت پروردگار بر تقرب هرچه بیشتر به ذات ذوالجلال او بیفزاید. در این مکتب، مهم‌ترین ابزار تحقق آرمان‌های اسلامی، ایجاد آگاهی و شناخت در انسان‌ها و مقدم‌داشتن آن بر هر نوع اعمال خشونت و زور معرفی شده است؛ زیرا اسلام بر آن است که عقل و اندیشه و همه نیروهای خلاق و سازنده آدمی را از قیود جهل و خرافه، موهوم‌پرستی و دیگر زنجیرها آزاد کند و راه تکامل و سعادت را بر آنان هموار سازد . از تأمل در اهتمام دین اسلام به همه ابعاد وجودی انسان از جمله روح و جسم ، فطرت و عقل، توجه ویژه آن به بلوغ فکری و رشد انسان و تربیت و تزکیه او، و ارائه برنامه ای فراگیرتر از مکاتب بشری، به غنای واقعی آن می توان پی برد؛ چنان که خداوند تزکیه را جزء اهداف اصلی بعثت پیغمبر خود و انسان را موجودی توانا و مسئول می داند. تربیت باید مایه دینی بیابد تا ناقص و صوری و بی دوام نماند و بتواند خُلق و سیرت افراد و اعتماد و ایمان و باور آنها را اصلاح و تکمیل کند.تحقیق حاضر با هدف بررسی" شیوه های تربیت در نهج البلاغه " انجام گرفت. که به ‌منظور وصول به هدف فوق از روش توصیفی ـ تحلیلی و از منابع کتابخانه‌ای استفاده گردیده است.