یکی از مهمترین وجوه سنت معماری گذشته ی این سرزمین نور و روشنایی با توجه به اقلیم بوده است. بهره برداری از نور روز در معماری، علاوه برتأمین نیازهای روانی و جسمی انسان، مصرف انرژی های فسیلی را نیز کاهش می دهد. بررسی ها نشان می دهد تا کنون با وجود نقش، تنوع و ویژگی های خاص این خانه ها، مطالعات کاملی درباره آن ها صورت نگرفته است، اما به واسطه ی وجود نمونه های با ارزش از دوره های مختلف تاریخی و در معرض تخریب قرار گرفتن آن ها به واسطه تغییر شیوه های زندگی، تعداد مالکین و مهاجرت و به طور کلی از دست دادن جذابیت ها برای زندگی امروز، بررسی این خانه ها ضروری است.
به دلیل آن که بیشترین تعداد خانه های تاریخی موجود تهران، قاجاری می باشند. این تحقیق درصدد است تا به بررسی ابنیه دوره قاجاری به ویژه خانه های تاریخی شهر تهران و گونه مسکونی آن بپردازد. با توجه به اینکه درخانه های قدیمی ایران، شیوه های مختلفی برای تأمین نور و روشنایی اتاق ها به کار رفته است. این مقاله به اندازه گیری نور روزی که پنجره های قاجاری تأمین می کرده اند با توجه به مقایسه با استانداردهای نورپردازی و نیاز هر فضا می پردازد.
بدین منظور شرایط نورپردازی فضاهای اصلی زندگی در یکی از خانه های قاجاری شهر تهران (خانه قوام الدوله) مورد بررسی قرار می گیرد. در این بررسی اندازه گیری ها توسط شبیه سازی تحت شرایط آسمانی صاف و آفتابی است. میزان روشنایی اتاق ها از طریق شبیه سازی ها به کمک نرم افزار اکوتکت (با پشتیبانی محاسباتی ریدینس) انجام شده است. در نهایت نحوه توزیع نور، میزان روشنایی فضاهای فوق با هم مقایسه و تحلیل گردید. نتایج تحقیق، رابطه ی شکل و محل قرار گیری پنجره ها و مصالح به کار رفته در این فضاها و برنامه ریزی معماری آن ها را با کیفیت نور داخلی، روشن کرده و توانسته الهام بخش طراحان معاصر برای ارتقای عملکرد نوری فضا باشد.