یکی از رویکردهای نقد ادبی معاصر که مورد توجه پژوهشگران قرار گرفته، نقد روانشناختی است. کهن‏الگوها که محتوای ناخودآگاه جمعی محسوب می‏شوند در شخصیت انسان‏ها به عنوان میراثی از گذشتگان قابل تحلیل هستند. فرد با به تعادل رساندن کهن‏الگوهای فردیت‏یابی در وجود خود می‏تواند «خود» واقعی را بروز داده و به فردانیت برسد. مقاله حاضر به روش توصیفی-تحلیلی به بررسی کهن‏الگوهای یونگ در رمان بینوایان اثر ویکتور هوگو می‏پردازد. در این مقاله رد بینش‏های کهن‏الگویی یونگ در رمان بینوایان پی گرفته می‏شود. کهن‏الگوهایی که در این رمان به آن پرداخته می‏شود، کهن‏الگوهای نقاب، سایه، آنیما، آنیموس، تولد دوباره، خود و پیر خردمند می‏باشد. نتایج این تحقیق نشان می‏دهد که رمان بینوایان با توجه به پرداختن به تمام جزییات زندگی شخصیت‏های رمان و ورود شخصیت‏های فراوان در هر بخش از رمان مملو از کهن‏الگوها است و در کل بر پایه نظریات یونگ قابل تحلیل است. مهم‏ترین کهن‏الگوهای این رمان، سایه و نقاب هستند که به دلیل حضور شخصیت‏های منفی فضای داستان را تیره و تار نموده‏اند. خود نویسنده هم گویا با این کهن‏الگوها آشنایی داشته است، در چند جا به واژه نقاب و سایه برای توصیف شخصیت‏ها اشاره می‏کند. در این رمان، پیر خردمند که همان اسقف است، رهبر و راهنمای ژان والژان بوده، باعث تحول فکری او شده است. آنیمای مثبت، ژان والژان را وامی‏دارد تا به هر شکلی شده کوزت را بیابد و برای یافتن و مراقبت از او مخاطرات عظیمی را طی کند. فانتین و تناردیه نمادی از آنیموس هستند و ژان والژان نیز نمادی قوی از خود و فردانیت است که با مراحلی که طی می‏کند به یکانگی و انسجام شخصیت دست می‏یابد.