استفاده بی‏رویه از کودهای شیمیایی موجب مشکلات متعدد زیست محیطی و تهدید سلامت جامعه بشری در سطح جهانی شده است، اما بکارگیری جاندران مفید خاکزی و کودهای آلی علاوه بر تأمین عناصر غذایی گیاهان سبب حفظ سلامت محیط زیست می¬گردد. این پژوهش در دو سال زراعی 1400-1399 و 1401-1400 در شهرستان نورآباد ممسنی واقع در استان فارس، به صورت اسپلیت فاکتوریل در قالب بلوک‌های کامل تصادفی و در سه تکرار اجرا شد. عامل اصلی شامل رژیم¬های مختلف آبیاری در سه سطح، بدون تنش (آبیاری با تأمین 100 درصد نیاز آبی گیاه)، تنش ملایم (آبیاری با تأمین 75 درصد نیاز آبی گیاه) و تنش شدید (آبیاری با تأمین 50 درصد نیاز آبی گیاه) و عامل فرعی به صورت فاکتوریل شامل تلقیح با قارچ مایکوریزا در دو سطح (بدون قارچ و تلقیح با قارچ به میزان 80 کیلوگرم در هکتار) و سطوح تغذیه¬ای شامل: شاهد (عدم مصرف کود)، تأمین 100% نیتروژن (معادل 90 کیلوگرم در هکتار) از طریق کمپوست دامی، تأمین 100% نیتروژن از طریق کمپوست دامی زئولیتی، تأمین 50% نیتروژن از طریق کمپوست دامی زئولیتی و در نهایت کود شیمیایی (N-P-K) بود. در این پژوهش تأثیر رژیم¬های مختلف آبیاری، قارچ مایکوریزا آرباسکولار و منابع تغذیه¬ای بر برخی فاکتورهای فیزیولوژیکی و بیوشیمیایی گاوزبان ایرانی بررسی شد. نتایج این پژوهش نشان داد، که برهمکنش سه‏گانه رژیم‏های آبیاری+ مایکوریزا+ منابع تغذیه¬ای در هر دو سال آزمایش اثری معنی‏دار بر آنزیم سوپراکسید دسموتاز و قند محلول برگ داشت اما بر سایر صفات تأثیر معنی¬داری را نشان نداد. افزایش تنش آبیاری اثری افزاینده بر میزان پرولین برگ، آنزیم¬های آنتی¬اکسیدانی، فعالیت آنتی¬اکسیدانی و میزان فنل داشت اما بر میزان پروتئین برگ اثری کاهنده داشت. کاربرد کمپوست و مایکوریزا با افزایش میزان این صفات سبب تعدیل شرایط تنش و مقاومت بیشتر گیاه در برابر خشکی ‏‏گردید به طوری¬که تأمین 100% نیتروژن از طریق کمپوست دامی زئولیتی، بیشترین تأثیر را در افزایش صفات فوق نشان داد. بیشترین میزان آنزیم سوپراکسید دسموتاز و فعالیت آنتی¬اکسیدانی نیز در شرایط تلقیح با قارچ مایکوریزا و تأمین 100% نیتروژن از طریق کمپوست دامی زئولیتی حاصل شد.