ایران کهن سرزمینی با پیشینه تاریخی غنی ،حاصل ذوقِ هنرمندان،تفکرِ اندیشمندان و تلاشِ صنعتگران است که با سیر پر فراز و نشیب در دوره های مختلف اصالت را نه در غالب موجودیت حیات خود بلکه منبع الهام و تاسی گرفتن دیگر ملل قرار داده است گرچه نمی توان برداشت هایی از هنرهای شاخص معاصر را در برخی آثار شاخص معماری ایران نادیده گرفت.فرهنگ ،آیین و باورهای ایرانیان تا پیش از ورود اسلام یکتا پرست،مهرآور و پیام آور صلح و نمود بهترین همزیستی در غالب ساخت و ساز دست بشر دانست حال آنکه با ورود دین اسلام، آموزه ها و دستورات اخلاقی آن که با حمله اعراب به ایران وارد شد، بتوان عرف رایج و از خصلت های نیکو و در خوی و آداب پارسیان دانست .هنر و تاکیدا معماری به واسطه این تحول بزرگ و ناخواسته در اولین نگاه افق گسترده خود را با محدود کردن و نگاه اوج خود را به زیر افکندن نمود آغازین پیدا کرد اما ماهیت معماری ایرانی به واسطه خلوص و اعتبار ارزش های درونی خود تا صده های اخیر چنان پابرجا ،پرشکوه و استوار باقی ماند.باری، سوال پیش رو این است،چیستی و ذات معماری اسلامی را چگونه می توان معنا و در معماری ایرانی تحقق بخشید؟و اساسا این دسته از معماری چه وجوهی از معماری ایرانی را به تنهایی معنا می کند یا پیش از آن از مفاهیم آن وام گرفته است؟در مقاله پیش رو به معنای غالب معماری اسلامی پرداخته می شود.