یکی از روش‌های فعال‌کردن دانش‌آموزان، تألیف محتوای کتاب به‌صورت فعال است. پژوهش حاضر باهدف بررسی و تحلیل محتوای کتاب تاریخ 1 ایران و جهان باستان (چاپ 1401- کد: 110219) پایه دهم رشته ادبیات و علوم‌انسانی انجام شده است. پژوهش حاضر از نوع توصیفی و کاربردی و روش آن روش تحلیل محتوا کمی سؤالات پایانی مندرج در کتاب تاریخ 1 ایران و جهان باستان بر اساس تکنیک ویلیام رومی است. آمارهای کمی به‌صورت کیفی توصیف و تحلیل می‌شوند. جامعه و نمونه آماری پژوهش حاضر شامل 83 سؤال یعنی تمامی سؤالات کتاب تاریخ 1 ایران و جهان باستان است. باتوجه‌به محاسبات انجام شده، ضریب درگیری سؤالات فصل اول کتاب تاریخ 1 ایران و جهان باستان، به میزان 6/0 است. ضریب درگیری سؤالات فصل دوم ابن کتاب، به میزان 7/0 است و ضریب درگیری سؤالات فصل سوم کتاب، به میزان 5/0 به دست آمد. ضریب درگیری تمامی سؤالات کتاب نیز 5/0 به دست آمد. باتوجه‌به نظر ویلیام رومی، زمانی یک کتاب‌درسی فعال است که ضریب درگیری آن حداقل 4/0 و حداکثر 5/1 باشد. بر اساس این میانگین، ضرایب به‌دست‌آمده در فصل‌های اول، دوم و سوم و نیز کل کتاب تاریخ 1 ایران و جهان باستان برای میزان درگیری سؤالات، نشان‌دهنده فعال‌بودن سؤالات است. اما این میزان همان‌طور که مشاهده می‌شود نزدیک به حداقل درگیری و فعال‌بودن است؛ لذا برای افزایش درگیری سؤالات کتاب تاریخ 1 ایران و جهان باستان، شایسته است که برنامه‌ریزان درسی و مؤلفان کتب درسی تاریخ در طراحی و تدوین سؤالات آخر دروس به فعال‌بودن سؤالات توجه بیشتری داشته باشند و بتوانند سؤالاتی را تدوین کنند که میزان تفکر، کسب مهارت حل مسئله، توانایی خلق و شناسایی موقعیت‌های مختلف دانش‌آموزان را افزایش دهد و آنان را برای انجام پژوهش علاقه‌مند سازد.