هر سرزمين متشكل از عوامل و عناصر متعددي واقع در سطح و يا نزديك سطح زمين است كه به صورت انفرادي و يا تركيبي، در مناطق مختلف با يكديگر متفاوت هستند. عوامل و عناصر شكل دهنده‌ي نواحي مختلف را منابع طبيعي و يا اكولوژيكي مي‌نامند كه شامل منابع فيزيكي و زيستي است و به صورت منفرد و يا تركيبي مورد بهره‌برداري انسان قرار مي‌گيرند. استفاده از سرزمين، بدون در نظر گرفتن تفاوت‌هاي اكولوژيك و پتانسيل‌هاي محيطي، باعث پيامدهاي ناگوار و تخريب محيط‌زيست مي‌شود كه درنهايت، منابع طبيعي را در معرض تهديد قرار داده و محيط را از توسعه‌ي پايدار دور مي‌كند. امروزه در بسیاری از مناطق کشور ما با توجه به گسترش نامحدود و بدون برنامه‌ی خود سبب دست اندازی به محیط‌های طبیعی و از بین بردن آن‌ها شده‌اند. ارزیابی توان اكولوژیك سرزمین به عنوان یکی از ابزارهای حرکت در راستای توسعه پایدار، به دنبال سنجش موجودی و توان نهفته سرزمین با ملاك‌ها و معیارهای مشخص و از پیش طرح‌ریزی شده است. ضرورت این پیمایش و کنترل پیامدهای توسعه و سنجش قابلیت‌های زمین در شرایطی که ایران یکی از کشورهای در حال توسعه و مواجه با روندهای شهرنشینی شتابان است، بیشتر مطرح می‌شود. در این راستا، پژوهش حاضر با هدف کلان حفظ قابلیت‌های زیست‌محیطی، آزمون و ارزیابی قابلیت‌سنجی را در حوزه استان تهران، به عنوان یکی از مناطق کشور با آهنگ فزآینده گسترش شهری دنبال نموده‌است. بنابراین تعیین توان اكولوژیك استان تهران برای گسترش سکونتگاهی و همچنین مشخص نمودن امكانات، توانمندی‌ها و محدودیت‌های منابع سرزمینی منطقه به عنوان بستر مناسب هر گونه برنامه‌ریزی، هدف مشخص این پژوهش است. این پژوهش از نوع توصیفی_تحلیلی می باشد و از نظر هدف، کاربردی و توسعه‌ای است که با استفاده از مدل های کمّی (AHP) و سیستم اطلاعات جغرافیایی (GIS) انجام شده است. روش مطالعه در تحلیل قابلیت‌سنجی زمین محدوده پژوهش مبتنی بر یک مدل اکولوژیکی است که بر مبنای روش آمایش سرزمین مخدوم طراحی شده‌است. ارزیابی توان اکولوژیکی استان با در نظر گرفتن 9 معیار مرتبط با وضعیت اکولوژیک استان و با استفاده از لایه‌های اطلاعاتی و در محیط نرم افزار Arc GIS در 3 مرحله انجام پذیرفت. نتایج مستخرج از این پژوهش حاکی از این است که استان برای توسعه سکونتگاهي دارای توان متوسط است و حدود 86 درصد استان وضعیت متوسط و تنها 12 درصد وضعیت مطلوب برای توسعه سکونتگاهی دارد.