چکیده:
رئالیسم شیوه ای است که به تحلیل دقیق زندگی توام با تمام جزئیات آن البته به صورت هنری بپردازد و از این طریق می خواهد که داستان و به طور کلی هنر، یادآور واقعیت زندگی باشد. در این مقاله، رمان «هیچ وقت» اثر لیلا قاسمی از منظر دارا بودن مولفه های رئالیستی در یک رمان اجتماعی معاصر و یک جامعه ی بعد از دوران جنگ مورد بررسی قرار گرفته است . مولفه هایی همچون: اساس کار قرارگرفتن حوادث روزانه و بیان خصوصیت شخصیت هایی که با حوادث روبرو می شوند و توصیف انسان به عنوان یک موجود اجتماعی، ورود به عالم تخیل و صورخیال هر چند اندک ، توصیف مکان ها و لحظات و جزئیات آنها، بازگشت به دوران کودکی و نوجوانی، استفاده از کلمات عامیانه و مستهجن و رکیک، اشاره به معایب اجتماعی، فرهنگی، سیاسی و مذهبی آن دوران (پس از جنگ)، مهاجرت به داخل (افاغنه) و خارج از ایران برای حفظ امنیت و به امید آینده ای بهتر به عنوان یک معضل اجتماعی، طنزی تلخ و گزنده و بالاخره خانواده و جایگاه آن ، مورد بررسی قرارگرفته و رگههایی از این مولفه ها در آن دیده می شود که در اندک مواردی نیز از ساختار رئالیستی خارج شده است.