بدون تردید یکی از بلایای طبیعی که زندگی انسان را در طول تاریخ تهدید کرده و از مخرب ترین پدیده های طبیعت محسوب می شود و گاه تمدن های بشری را منقرض نموده، زلزله می باشد. این پدیده در هر زمانی از سال، روز یا شب ممکن است رخ دهد؛ از مهم ترین ویژگی های این پدیده طبیعی، غیر قابل پیش بینی و ناگهانی بودن وقوع آن و هم چنین کوتاه بودن زمان برای عکس العمل در مقابل آن می باشد هدف این مقاله بررسی اثرات انسجام اجتماعی در مدیریت بحران زلزله از دیدگاه ساکنان محلی در مناطق روستایی شهرستان ورزقان می باشد.
روش : پژوهش حاضر از نوع پژوهش های ترکیبی است که با استفاده از تکنیک های کیفی )مصاحبه نیمه ساختار یافته( و کمی )پرسش نامه لیکرت( انجام شده است. جامعه آماری این پژوهش همه روستاهای آسیب دیده دهستان ازومدل شمالی و خانوارهای ساکن در این روستاها را شامل می شود. ابزار جمع آوری اطلاعات پرسش نامه محقق ساخته بوده است که برای اطمینان از روایی آن به مصاحبه اکتشافی با 32 خانوار زلزله زده پرداخته شد. مطالعه راهنما در منطقه مشابه جامعه آماري با تعداد 30 پرسش نامه صورت گرفت و با داده هاي کسب شده و استفاده از فرمول ويژه کرونباخ آلفا، پايايي بدست آمد. تجزيه و تحليل داده هاي پژوهش حاضر در دو بخش آمار توصيفي و استنباطي و74 / 0 الي 84 / بدست آمد براي تجزيه و تحليل داده ها از مدل تحليل عاملي استفاده شد.
یافته: یافته های این تحقیق نشان داد که اثرات سرمایه اجتماعی در مدیریت بحران زلزله در منطقه مورد مطالعه با تقویت هم زیستی اجتماعی و نشاط اقتصادی، تقویت ارتباطات اجتماعی و تسهیم دانش، تقویت خودارزشمندی و مداخله گری اجتماعی و تقویت تعاملات و شادکامی اجتماعی ارتباط دارد.
نتیجه گیری: نتايج مدل تحلیل عاملی نشان داد مهمترين اثرات وقوع زلزله در منطقه مورد مطالعه شامل چهار مؤلفه (تقویت همزیستی اجتماعی و نشاط اقتصادی، تقویت ارتباطات اجتماعی و تسهیم دانش، تقویت خودارزشمندی و مداخله گری اجتماعی و تقویت تعاملات و شادکامی اجتماعی) است که مقدار واریانس و واریانس تجمعی تبیین شده توسط این چهار عامل 5/75 می باشد؛ ودر نهایت، براساس نتایج تحقیق پیشنهادات کاربردی ارائه شده است.