خاک‌های ریزدانه خاصی در طبیعت وجود دارند که به محض تماس یافتن با آب، به سرعت شسته میشوند. این خاک‌ها که عموماً رسی هستند هرگاه در معرض جریان آب قرار بگیرند (حتی اگر سرعت جریان کم باشد) به سهولت شسته می‌شوند و فرسایش می‌یابند. بالا بودن درصد یون سدیم در آب منفذی از خصوصیات عمده این خاک‌هاست. در این مقاله تاثیر ماده افزودنی کود شیمیایی کامل با نام (NPK 20-20-20) و عناصر ریز مغذی بر پتانسیل واگرایی نمونه خاک رس واگرا از منابع قرضه سد میرزاخانلو واقع در استان زنجان شهرستان طارم با استفاده از آزمایش هیدرومتری دوگانه ارائه می‌گردد. این آزمایشات بر روی نمونه‌های خاک با افزودن کود شیمیایی با درصدهای 1، 2، 3، 4 و 5 نسبت به وزن خشک خاک مورد ارزیابی قرار گرفت. نتایج بررسی‌ها نشان می‌دهد که نمونه‌های 1و2 درصد واگرا شناخته شدند و نمونه های 3و 4 درصد نیمه واگرا و نمونه 5 درصد غیر واگرا بدست آمد.