معماری پایدار و ساختار شهر پایدار را می توان در نمونه های بسیاری از معماری گذشته ایران مشاهده نمود که در بسیاری از موارد، محیط زیست و اقلیم منطقه، موجب شکل گیری آن شده است، که نشانه هایی از آن در بافت روستاهای کوهستانی دیده می شود. معماری کوهستانی دارای ویژگی های منحصر به فردی است که با در نظر گرفتن معیارهای بصری، با اصول و ویژگی های طبیعی و اکولوژیک بستر خود نیز منطبق است، به طوریکه بسیاری از مفاهیم نوین در عرصه معماری پایدار را در برمی گیرد. روستای هجیج در استان کرمانشاه از جمله روستاهای پایدار است که در این پژوهش به بررسی ساختار معماری ساده اما باشکوه آن خواهیم پرداخت. با توجه به هدف پژوهش که شناخت ساختار پایدار معماری روستاهای کوهستانی و بکارگیری اصول طراحی آن در راستای رسیدن به اهداف توسعه پایدار می¬باشد، ضمن تشریح مساله پایداری در معماری، به بررسی بهره گیری از معماری بومی و سنتی و تأثیر آن در خلق معماری پایدار پرداخته، سپس با بررسی شرایط آب و هوایی و تاثیرات آن در خلق معماری با مصالح بوم آورد و همساز با اقلیم، با بیان تحلیلی- توصیفی و بااستناد از مطالعات کتابخانه-ای و داده¬ها و اطلاعات موجود، به بررسی نمونه¬ای از معماری اصیل منطقه در روستای هجیج می¬پردازیم. براساس یافته های تحقیق مشخص گردید که معماری روستاهای کوهستانی بالاخص روستای هجیج با توجه به تاثیر مستقیم عواملی چون شکل¬شناسی زمین و بافت آن، اقتصاد مبتنی بر معیشت و شرایط شغلی، وضعیت اجتماعی و فرهنگی در شکل گیری این معماری و همچنین توجه معماران به تأثیرات آب و هوایی منطقه بر روی ساختمان و بهره برداری از مصالح بوم آورد، توجه به طبیعت و تجدیدپذیری منابع انرژی به عنوان یک معماری پایدار و همساز با اقلیم شناخته می شود