برای رسیدن به توسعه پایدار شهری، داشتن برنامه ریزی با تکیه بر ارزیابی همه جانبه محیط شهری و مناطق اطراف آن امری ضروری است. هر بزرگ شهر نیاز به بافری در اطراف محدوده شهری دارد تا شهر را از آسیب های احتمالی ناشی از توسعه شهر و افزایش جمعیت مصون بدارد. از سوی دیگر باید برای توسعه پایدار شهر، تعیین محدوده حریم، براساس شاخص های محیط زیستی پایدار صورت گیرد. شاخص هایی که توان بالقوه طبیعی منطقه را تأمین کند و این توان مناسب توسعه شهری باشد. از این رو تمام فعالیت-های عمرانی و استقرار کاربری ها در حریم شهر باید بر اساس قوانین و شاخص¬های محیط زیست پایدار صورت گیرد. در این مطالعه سعی شده است که به بررسی و مطالعه درباره وضعیت کاربری ها و فعالیت های عمرانی صورت گرفته در حریم شهر بیرجند با توجه به ویژگی های جغرافیایی و طبیعی نظیر گسل های موجود و لرزه خیزی، وجود رودخانه ها، شدت و جهت وزش بادهای غالب، قنات ها و مسیل های موجود پرداخته شود. روش تحقیق در این مقاله از نوع توصیفی- تحلیلی بوده و مبتنی بر گردآوری اطلاعات به روش مطالعه منابع و بازنگری طرح جامع شهر می باشد. براساس اطلاعات گردآوری شده، بسیاری از کاربری های موجود در حریم شهر بیرجند، مانند قرارگیری برخی از کوره های آجرپزی در مسیر باد غالب و یا قرارگیری فرودگاه در مسیر مسیل دستگرد، براساس شاخص های محیط زیستی، در راستای توسعه پایدار نبوده و در چشم انداز 20 ساله توسعه شهر تبعات منفی به بار خواهند آورد.