این مقاله با هدف بررسی نقش راهبردی هویت اسلامی وحکمت معنوی در روند شکل گیری کالبد معماری اسلامی و ایرانی نگاشته شده است .در تفکر عرفان و حکمت اسلامی و ایرانی گرایش به زیبایی در نهاد انسان به ودیعه نهاده شده و هنر معماری ،زمینه ای برای ظهور و تجلی مبانی ،اندیشه ها وتمایلات زیبایی شناسانه است. در این میان معمارسالک و عارف می کوشدتا به مدد هنر معماری ، باعث تحول ادراکی و درونی بیننده شود. معمار ایرانی با الهام از اصول و مبانی عرفانی و فلسفی حکمای اسلامی و ایرانی ،همواره درصدد آفرینش لایه های پنهان حکمت اسلامی و معنوی در میان آثار هنر معماری است تا از این طریق،در جهت ایجاد سیر و سلوک معنوی رهگشا باشد. مصادیق معماری ایرانی و اسلامی ، مبین وحدت معنویت و مادیت در تفکر و تعالیم حکمت اسلامی هستند. در این پژوهش ابتدا به بررسی نقش هویت وحکمت اسلامی و معنوی در شکل گیری و تجلی معماری اسلامی و ایرانی پرداخته می شود ، در ادامه به تبیین ویژگی های تجلی آرمانشهر اسلامی بر مبنای اصول و مبانی معماری و هویت اسلامی و توسعه یافته از تجلی حکمت اسلامی و ایرانی پرداخته می شود. روش این تحقیق توصیفی و تحلیلی بوده وگردآوری اطلاعات ان بصورت اسنادی و کتابخانه ای است. چارچوب نظری تحقیق بر این اصل استوار است که تفکر و تجلی حکمت معنوی و هویت اسلامی و ایرانی عاملی راهبردی و تعیین کننده در جهت شکل گیری و احراز معماری ایرانی و اسلامی و در روند شکل گیری آرمانشهر اسلامی ودر جهت مقابله با بحران هویت معماری معاصر و معماری وارداتی می باشد. با امید به اینکه این پژوهش گامی موثر در جهت معرفی و تحلیل محتوایی موضوع برداشته و بر غنای آن بیفزاید .