معماری اسلامی ایران حاصل پیوند عمیق میان سنت‌های ایرانی و آموزه‌های اسلامی است که در بناهای مذهبی، آموزشی و مسکونی تجلی یافته است. این معماری با درون‌گرایی، هندسه دقیق، تزئینات نمادین و سازگاری با اقلیم، هویت بصری و فرهنگی خاصی ایجاد کرده است. دوره‌های مختلف تاریخی، از سلجوقی تا صفوی، تأثیرات مهمی بر تکامل این سبک داشته‌اند. باورهای اسلامی نیز در قالب مفاهیمی مانند توحید، پرهیز از تجمل و هماهنگی با طبیعت، در این معماری نمود یافته‌اند. نمونه‌های برجسته‌ای چون مسجد جامع اصفهان و گنبد سلطانیه، نشان‌دهنده اوج هنر معماری اسلامی ایران هستند. این پژوهش، تأثیر فرهنگ ایرانی-اسلامی بر معماری و چگونگی انطباق آن با نیازهای امروزی را بررسی می‌کند . در طول تاریخ، معماری ایرانی تحت تأثیر آموزه‌های اسلامی و سنت‌های بومی ایران قرار داشته و این دو عامل در طراحی فضاهای مختلف مانند مساجد، خانه‌ها، باغ‌ها، و بناهای عمومی به شکلی هماهنگ و منحصر به فرد در آمده‌اند . استفاده از فرهنگ ایرانی-اسلامی در معماری ایران، علاوه بر تقویت هویت ملی و دینی، به رفع نیازهای اجتماعی، اقتصادی، و زیست‌محیطی نیز کمک کرده است. معماری ایرانی-اسلامی به طور ویژه‌ای به شرایط اقلیمی و جغرافیایی توجه داشته است. . در مناطق گرم و خشک ایران، طراحی خانه‌ها به گونه‌ای بوده که از سیستم‌های تهویه طبیعی مانند بادگیرها، حیاط‌های مرکزی، و ایوان‌ها استفاده شده است که موجب تهویه هوا و کاهش مصرف انرژی می‌شود. این اصول باعث شده تا معماری ایرانی-اسلامی نه تنها زیبا و کارآمد باشد، بلکه در مصرف منابع طبیعی نیز صرفه‌جویی کند. استفاده از گنبدها و سقف‌های قوسی در مساجد و بناهای مذهبی به‌ویژه در مناطق گرم و خشک، به تأمین تهویه طبیعی و کاهش دما کمک می‌کند.