فرهنگ و معماری دو مولفه کلیدی در شکل‌گیری هویت هر جامعه هستند و بین این دو ارتباط تنگاتنگی وجود دارد. معماری به عنوان یک بازتاب ملموس از افکار، ارزش‌ها و باورهای اجتماعی، همواره تحت تأثیر فرهنگ و دین قرار داشته است. در دوران صفویه، با رسمی شدن مذهب تشیع و شکوفایی هنر و فرهنگ، این ارتباط به طور خاصی نمایان شد. کاروانسرای گنجعلی خان در کرمان، به عنوان نمونه‌ای بارز از این دوره، ویژگی‌های معماری خاصی دارد که نشان‌دهنده تأثیر عمیق فرهنگ بر طراحی و ساخت بناها است . این کاروانسرا با پلان چهار ایوانی وحجره هایی در دو طبقه و همچنین وجود دو حیاط در طبقه فوقانی، به وضوح نیازهای اجتماعی و تجاری زمان خود را پاسخگو بوده است. کتیبه‌های زیبای به کار رفته در این بنا، شامل آیات قرآنی ، نه تنها زیبایی بصری را افزایش داده، بلکه تأثیر مذهب بر عناصر معماری را نیز نمایان می‌سازند. استفاده از کاشی‌کاری‌های رنگارنگ و طراحی‌های هندسی پیچیده، کاروانسرای گنجعلی خان را به یک نمونه کلیدی از تعامل بین هنر و فرهنگ تبدیل کرده است.
در این مقاله با استفاده از شیوه کیفی و مطالعات کتابخانه ای و بازدید میدانی به بررسی و تحلیل رابطه عناصر معماری کاروانسرای گنجعلی خان و تأثیر فرهنگ حاکم بر جامعه صفویه می‌پردازد. هدف این مطالعه، به دست آوردن درک بهتری از تأثیرات فرهنگی بر معماری آن دوران و روشن نمودن جنبه‌های تعامل فرهنگ و معماری است .