گیاه خار مریم با نام علمی (Silybum marianum) متعلق به خانواده Asteraceae و راسته Asterales است. این گیاه به وفور در انگلیس، ایران، آمریکای شمالی و استرالیا یافت میشود. بیماری سرطان دومین عامل مرگ و میر در دنیاست. پیش بینی میشود در سال 2025 موارد جدید مبتلایان به سرطان به 20 میلیون نفر و مرگ و میر ناشی از آن نیز به 11 میلیون نفر در سال برسد. گیاه خارمریم به دلیل داشتن خاصیت آنتی اکسیدانتی، به عنوان محافظت کننده پرتویی در بیمارانی که تحت شیمی درمانی هستند، پیشنهاد میشود. در گیاه خار مریم دو ترکیب فعال به نام های سیبیلین و سیلیمارین وجود دارد که بر روی سرطان اثر گذارند. این اثر گذاری به دلیل خواص انتی اکسیدانی، ضد التهابی و محافظت کنندگی کبد آنها است. مطالعات مختلفی اثرات ضد رگ زایی ، ضد تکثیری، ضد متاستازی و تقویت کنندگی برای ترکیبات سیبیلین و سیلیمارین گزارش نموده اند. این ترکیبات دارای خاصیت ضدرگ‌زایی ، عامل نرسیدن مواد غذایی به تومور و مهار آن هستند، که این اثرات را از طریق مهار مسیر پیام دهی VEGF-VEGFR بعنوان القا کننده فاکتورهای رگ زایی ، اعمال مینماید. همچنین ، سایر فاکتور های رگ‌زایی مانند : COX-2, NF-κB و HIF-1α را نیز مهار مینمایند. ترکیبات سیبیلین و سیلیمارین همچنین دارای اثرات ضد تکثیری و کاهش تکثیر سلول های توموری از طریق غیر فعال کردن چرخه سلولی و القا مرگ سلولی هستند ، که این اثرات را از طریق تغییر در فاکتورهای پیام دهی مانند :,STAT3 ZEB1, miR-203, E-cadherin, RHBDD1, ERK1/2 و HDACs. و مسیرهای پیام دهی اعمال مینماید. سیبیلین و سیلیمارین همچنین دارای اثرات ضد‌متاستازی هستند که در سرطان ریه، با مهار انتقال اپیتلیالی مزانشیمی(EMT) مانع متاستاز میشوند. این ترکیبات با کاهش بیان آنزیم هایی خاص منجر به کاهش ماتریکس خارج سلولی، حفظ پیوستگی بین سلول ها و کاهش احتمال متاستاز میشوند. سیبیلین و سیلیمارین دارای اثرات تقویت کنندگی نیز هستند. نتایج مطالعات مختلف نشان داده است که استفاده از عصاره گیاه خار مریم باعث افزایش اثر گذاری دارو های ضد سرطان ریه مانند سیسپلاتین(Cisplatin)، نینتدانیب(Nintedanib) و دستاکسل(Docetaxel) میشوندو این اثرات را از طریق کاهش مقاومت به این دارو ها، کاهش اثرات سمی آنها و افزایش میزان آنزیم های کاتالاز و سوپراکسید دیسموتاز اعمال مینمایند. همچنین، ترکیبات سیبیلین و سیلیمارین باعث افزایش حساسیت سلول های سرطانی به خاصیت کشندگی دارو ها میشوند. براساس آنچه بیان شد، گیاه خارمریم و ترکیبات موثر آن با داشتن خواص متعدد، دارای پتانسیل کاربرد روتین در بالین بعنوان یک ترکیب و عامل ضد سرطان هستند که این امر مستلزم انجام مطالعات پیش بالینی و بالینی متنوعی در این زمینه است.