به‏ منظور ارزیابی و مقایسه وضیت مصرف انواع نهاده ها و تأثیر آنها بر عملکرد گیاه دارویی زعفران در دو شهرستان کاشمر و بیرجند، تحقیقی بر روی 162 مزرعه زعفران یک، سه و پنج ساله شهرستان های بیرجند و کاشمر در سال 1391 اجرا شد. شاخص های مورد ارزیابی شامل میزان مصرف کودهای آلی، کود‏ها و سموم شیمیایی و میزان آب مصرفی توسط کشاورزان و عملکرد مزارع زعفران مورد مطالعه بود که از طریق پرسشنامه جمع آوری شد. نتایج حاصل از تجزیه رگرسیون خطی و درجه دو نشان داد کاربرد همه نهاده های مورد بررسی در هر دو منطقه عملکرد زعفران را به طور معنی¬داری افزایش داد. هر چند مقایسه آماری ضرایب رگرسیونی از طریق آزمون t استیودنت نشان داد که تاثیر مصرف نهاده¬ها (به جز میزان آب مصرفی و کود نیتروژنه) بر عملکرد زعفران در مزارع با سنین مختلف در دو شهرستان بیرجند و کاشمر از نظر آماری با یگدیگر اختلاف معنی دار نداشت ولی واکنش عملکرد زعفران به مصرف کود دامی در مزارع سه ساله منطقه بیرجند بیشتر از منطقه کاشمر بود. واکنش عملکرد به مصرف کود نیتروژن در مزارع سه و پنج ساله منطقه کاشمر نسبت به مزارع منطقه بیرجند بیشتر بود. عملکرد مزارع زعفران پنج-ساله هر دو منطقه مورد بررسی واکنش یکسانی به میزان مصرف کود فسفره نشان دادند اما با توجه به شیب خطوط رگرسیونی، واکنش عملکرد مزارع یکساله و سه ساله به کود فسفره مصرف شده منطقه بیرجند نسبت به منطقه کاشمر کمتر بود. در هر دو منطقه کاشمر و بیرجند تنها 10% از کشاورزان کودهای شیمیایی پتاسه را مورد استفاده قرار داده بودند وکاربرد آنها اثر معنی داری بر عملکرد زعفران نداشت. با توجه به شیب رگرسیون خطی برازش داده شده، عملکرد مزارع سه ساله و پنج ساله منطقه کاشمر بیشتر تحت تأثیر سموم شیمیایی مصرفی قرار گرفت. در هر دو منطقه اثر کاربرد علفکش بر مزارع یکساله معنی دار نبود. همچنین واکنش عملکرد نسبت به آب مصرفی در مزارع شهرستان کاشمر نسبت به مزارع شهرستان بیرجند بیشتر بود.