چکیده
مقدمه: گیاه پریوش (Catharanthus roseus) گیاه زینتی و داروئی از خانواده آپوسیناسه است. در مطالعه حاضر تاثیر نیترات کادمیم روی توانائي زيستي، آنزیم ‌های کاتالاز، گایاکول پراکسیداز و سوپراکسید دیسموتاز و میزان تولید مالون دی آلدئید در کالوس گیاه پریوش بررسی شد.
مواد و روشها: از کالوس گیاه پریوش سوسپانسیون سلولی تهیه و پس از تیمار با دوز های مختلف (0، 10، 20، 30، 40، 50 و 60 میلی مولار) از نیترات کادمیم به مدت 1، 3، 6 روز توسط رنگ آمیز تریپان بلو و رنگ سنجی MTT توانائی حیات آنها بررسی شد. سپس سوسپانسیون سلولی برای بررسی مرفولوژی، و بافت کالوس برای بررسی فعالیت آنزیم های کاتالاز، گایاکول پراکسیداز و سوپراکسید دیسموتاز و میزان پروکسیداسیون لیپیدی تحت تیمار با دوز های 0، 20، 30 و 40 میلی مولار به مدت سه روز قرار گرفتند. داده ها توسط روش ANOVA یک طرفه با تست دانکن آنالیز و P<0.05 به عنوان سطح معنی داری در نظر گرفته شد.
نتایج: مقایسه داده های بدست آمده از رنگ آمیزی تریپان بلو و رنگ سنجی MTTنشان دهنده تفاوت معنی دار (p<0.05) میانگین توانایی زیستی این سلول ‌ها به صورت وابسته به دوز در مقایسه با گروه کنترل بود. هم چنین فعالیت آنزیم ‌های مورد مطالعه در پاسخ به تنش اکسیداتیوی ناشی از نیترات کادمیم افزایش معنی دار(p<0.05) نشان داد. میزان مالون دي آلدئيد بعنوان فاکتوری براي انداز ه‌گيري فرآيند پراكسيداسيون ليپيد است نیز با افزايش معنی دار همراه بود.
نتيجه گيري: فلز كادميم باعث تخريب غشاء سلولي و كاهش توانائي زيستي سلول ‌هاي کالوس گياه پريوش مي شود، اگرچه در این مطالعه فعاليت آنزيم ‌هاي آنتي اكسيداني افزايش یافت ولي قادر به جبران خسارت وارده نبود.