تحقیق حاضر در سال‌‌ 91 در قالب آزمون‌ گلخانه¬ای در گلخانه دانشکده علوم و مهندسی کشاورزی دانشگاه تهران اجرا گردید. در این تحقیق تأثير باکتري¬هاي آزادزی و همزیست تثبیت کننده نیتروژن بر وضعیت نیتروژن، رشد و عملکرد و نیز رابطه همزیستی ریزوبیوم ملیلوتی – یونجه، مورد ارزیابی قرار گرفت. آزمایش بصورت فاکتوريل در قالب طرح بلوک کامل تصادفي در شرایط گلخانه‌ای اجرا شد. تیمارهای آزمایشی شامل دو رقم يونجه (بمي و يزدي) و هفت سطح پیش¬تیمار زیستی بود. سطوح پیش¬تیمار زیستی شامل شاهد (عدم تلقیح)، تیمار منفرد ریزوبیوم، ازتوباکتر، تیمار منفرد آزوسپریلیوم، تیمارهای دوتایی ازتوباکتر و آزوسپریلیوم با ریزوبیوم و نیز تیمار تلفیقی از کلیه تیمارهای زیستی مورد ارزیابی بود که در مجموع هفت سطح پیش تیمار مختلف زیستی را تشکیل داد. نتایج حاصل از این تحقیق نقش مؤثر تیمارهای باکتریایی تثبیت کننده نیتروژن را در بهبود وضعیت تغذیه‌ای و رشد ارقام یونجه مورد ارزیابی نشان داد، به نحوی اختلاف معنی داری در این تیمارها نسبت به تیمار شاهد مشاهده گردید. با این وجود علی‌رغم تلقیح بذور با باکتری همزیست ریزوبیوم ملیلوتی تشکیل گره در هیچکدام از تیمارها مشاهده نگردید.