لجن فاضلاب می تواند نیاز غذایی گیاهان را تأمین نموده، به همین علت به عنوان کودی ارزان قیمت مورد توجه قرار گرفته است. حضور عناصر بالقوه سمی مانند فلزات سنگین، کاربرد کشاورزی لجن فاضلاب را به علت جلوگیری از جوانه زنی دانه و آلودگی زنجیره غذایی محدود می کند. هدف از این پژوهش، بررسی تأثیر لجن فاضلاب بر زیست فراهمی مس به گندم در یک خاک آهکی تیمار شده با لجن فاضلاب، همچنین بررسی تأثیر لجن فاضلاب بر شکل های شیمیایی روی در خاک و غلظت آن در گیاه می باشد. در این پژوهش با به کاربردن سطوح مختلف لجن فاضلاب صنعتی (0، 5/22، 45، 90، 180 و 360 تن در هکتار) در خاک و کشت گیاه گندم در قالب طرح کاملاً تصادفی به صورت گلدانی (با 4 تکرار) در گلخانه مرکز تحقیقات گرگان به انجام رسید. اجزاء مختلف مس در خاک شاهد، به ترتیب عبارتند از: مس تبادلی < مس کربناتی < پیوند یافته با ماده آلی < اکسید-های آهن و منگنز < باقی¬مانده. در مقابل، ترتیب اجزاء ناشی از اعمال تیمار عمدتاً، مس تبادلی < مس کربناتی < اکسیدهای آهن و منگنز < پیوند یافته با ماده آلی < باقی مانده، بودند. .غلظت مس در اندام هوایی گندم در تیمارهای 22.5 و 45 تن در هکتار و در ریشه غلظت مس به جز در تیمار 180 تن در هکتار افزایش نیافت. مس قابل استخراج با DTPA فقط در تیمار 180 و 360 تن در هکتار افزایش معنی دار را نشان داد.