این مطالعه به منظور بررسی اثر ژنوتیپ، سن ریزنمونه و نوع محیط کشت بر میزان استقرار و رشد جوانه های جانبی در محیط کشت درون شیشه ای انجام شد. آزمایش به صورت فاکتوریل با سه فاکتور شامل ژنوتیپ با پنج سطح شامل ژنوتیپ های BIR1، BIR2، BIR3 و BIR4 از باغات بیرجند و NAH1 از باغات عناب نهبندان، سن ریزنمونه با دو سطح یک ساله و دوساله و عامل محیط کشت شامل دو محیط MS و WPM در قالب طرح کاملاً تصادفی با 3 تکرار طراحی و در آزمایشگاه کشت بافت دانشکده ی کشاورزی دانشگاه ولی عصر (عج) انجام شد. نتایج نشان داد که بین محیط های کشت مورد استفاده از نظر توانایی استقرار ریزنمونه¬های ژنوتیپ عناب تفاوت معنی¬داری وجود داشت به طوری که تنها در محیط کشت MS برخی از ژنوتیپ¬ها استقرار یافتند ولی در محیط کشت WPM ریزنمونه¬های هیچ کدام از ژنوتیپ¬ها قادر به رشد نبودند. بین ژنوتیپ¬های مورد بررسی از نظر توانایی استقرار در محیط کشت تفاوت معنی داری وجود داشت، به طوری که ژنوتیپ¬هایBIR1 ،BIR3 و BIR4 قادر به رشد هیچ یک از محیط¬های کشت نبودند ولی در ژنوتیپ¬هایBIR2 و NAH1 رشد ریزنمونه¬ها مشاهده شد و اثر متقابل معنی دار بین ژنوتیپ و سن ریزنمونه در این صفت برای آنها حاکی از واکنش متفاوت این دو ژنوتیپ بسته به سن ریزنمونه مورد استفاده بود، به طوریکه در ژنوتیپ BIR2 صد درصد ریزنمونه¬های یکساله تولید نوساقه نمودند ولی ریزنمونه-های حاصل از شاخه¬های دوساله در این ژنوتیپ نتوانستند رشد یابند. از طرفی در ژنوتیپ NAH1 به طور میانگین 60 درصد ریزنمونه¬های یکساله و 20 درصد ریزنمونه¬های دوساله نیز امکان رشد را داشتند. میزان رشد نوساقه ها نیز بسته به ژنوتیپ و سن ریزنمونه متفاوت بود به طوری که میانگین طول نوساقه در ژنوتیپ BIR2 و ریزنمونه یک ساله برابر 26/1 سانتی متر بود که تفاوت معنی داری با میانگین طول نوساقه در ژنوتیپ NAH1 داشت اما تفاوت معنی داری بین طول نوساقه ها در ریزنمونه یک ساله و دو ساله در ژنوتیپ NAH1 وجود نداشت. میانگین تعداد گره نیز در ژنوتیپ BIR2 و ریزنمونه یک ساله برابر 25/6 عدد بود که تفاوت معنی داری با میانگین تعداد گره در ژنوتیپ NAH1 و ریزنمونه یک ساله و دو ساله داشت.