به منظور بررسی مصرف نانو کود کلسیم بر خصوصیات ریخت شناسی ریشه نخود در شرایط تنش شوری آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک کامل تصادفی با 3 تکرار در گلخانه دانشکده کشاورزی دانشگاه آزاد اسلامی واحد سبزوار انجام شد. فاکتورهای مورد بررسی شامل شوری در سه سطح صفر (شاهد)، 50 و 100 میلی مولار NaCl و نانو کود کلسیم در چهار سطح عدم مصرف، مصرف خاکی 8 کیلوگرم در هکتار نانو کود کلسیم، دو مرحله محلول‌پاشی نانو کود کلسیم با غلظت دو در هزار (یک ماه پس از سبز شدن و تکرار پس از دو هفته) و مصرف خاکی همراه با دو مرحله محلول‌پاشی نانو کود کلسیم بودند. نتایج تجزیه واریانس نشان داد که اثر تنش شوری بر حجم ریشه، مجموع سطح ریشه، مجموع طول ریشه، وزن خشک ریشه و وزن ویژه ریشه در سطح احتمال 1‌% معنی‌دار بود؛ و افزایش تنش شوری باعث کاهش قابل ملاحظه‌ای در صفات مذکور نسبت به تیمار شاهد شد، در حالی که متوسط قطر ریشه تحت تأثیر تنش شوری قرار نگرفت. کلیه خصوصیات مورد بررسی به جز متوسط قطر ریشه به طور معنی‌داری تحت تأثیر روش مصرف نانو کود کلسیم قرار گرفتند. بیشترین حجم ریشه، مجموع سطح ریشه، مجموع طول ریشه، وزن خشک ریشه و وزن ویژه ریشه از مصرف خاکی با دو مرحله محلول‌پاشی نانو کود کلسیم به دست آمد. در مجموع نتایج این آزمایش نشان داد که مصرف خاکی همراه با محلول‌پاشی نانو کود کلسیم، بهبود قابل توجه ویژگی‌های رشدي ریشه نخود را تحت تنش شوری به دنبال داشت.