بیماری شانکر ریزوکتونیا که معمولا سیاه¬دانه نامیده می شود، در تمام مناطق کشت سیب¬زمینی وجود داشته و توسط قارچ Rhizoctonia solani (Thanatephorus cucumeris) ایجاد می¬شود. در مورد این قارچ تاکنون راه کنترل خوبی پیدا نشده است. با توجه به عدم وجود ارقام مقاوم تجاری، در حال حاضر ضدعفونی غده¬های بذری توسط قارچ کش¬های سیستمیک توصیه می¬شود اما به تدریج اثرات سوء آنها آشکار گردیده، به همین منظور محققان به دلیل عوارض جانبی کمتر در صدد جایگزینی عصاره¬های گیاهان دارویی به جای سموم شیمیایی هستند. بنابراین در این تحقیق فعالیت ضد قارچی عصاره¬ی چهار گیاه بومی استان چهارمحال ¬و بختیاری، شامل مرزه¬ی بختیاری Satureja bachtiarica Bung.))، آویشن دنایی (Celak. Thymus daenensis)، آویشن شیرازی (Thymus vulgaris L.)، بومادران (Achillea millefolium) و کاکوتی (Ziziphora clinopodioides) روی قارچ مذکور در محیط آزمایشگاه به دو روش استفاده از دیسک کاغذی و اختلاط عصاره با محیط کشت، مورد ارزیابی قرار گرفت.
نتایج به دست آمده نشان داد که اکثر عصاره¬ها اثر ضد قارچی خوبی بر قارچ مورد مطالعه دارند. در آزمایشگاه در روش دیسک¬گذاری آویشن دنایی در غلظت¬ 500 میکروگرم بر میلی¬لیتر با میانگین قطر هاله¬ی 93/18 میلی¬متر، آویشن شیرازی در غلظت¬های 500 و 250 به ترتیب با میانگین قطر هاله¬ی 50/16 و 33/16 میلی¬متر، مرزه نیز در غلظت¬ 500 با میانگین قطر هاله¬ی 62/11 میلی¬متر و بومادران و کاکوتی به میزان بسیار کمی به ترتیب با قطر هاله¬ی 1/4 و 17/4 میلی¬متر، بر رشد قارچ Rhizoctonia solani اثر داشته¬اند (P<0.05).
در روش اختلاط عصاره با محیط کشت، عصاره¬ی آویشن¬شیرازی در غلظت 500 میکروگرم بر میلی¬لیتر به میزان 8/34 درصد، عصاره¬ی آویشن¬دنایی در غلظت 500 به میزان 8/27 درصد و مرزه در غلظت ¬500 به میزان 34 درصد، بالاترین درصد ممانعت از رشد قارچ را داشته و از نظر آماری در یک گروه قرار گرفتند (P<0.05).
به عنوان یک نتیجه کلی می توان گفت که عصاره¬ی گیاهان دارویی می¬توانند به عنوان عوامل ضد میکروبی طبیعی در کنترل آفات و بیماری¬های گیاهی مورد استفاده قرار گیرند.