آلودگی آبهای زیرزمینی در اثر نفوذ زه¬آبهای حاوی کودها و سموم کشاورزی از مهمترین مشکلات زیست محیطی است. جریانات ترجیحی با تسریع نفوذ آلاینده¬ها توانایی خاک را برای خنثی¬سازی آنها پیش از رسیدن به آبهای زیرزمینی محدود می¬کنند. بنابراین بررسی عوامل مؤثر بر شکل گیری جریان ترجیحی در مدیریت منابع آب و خاک اهمیت ویژه دارد. این پژوهش شامل بررسی تأثیر توأم لایه بندی و میکروتوپوگرافی سطحی بر ایجاد جریان ترجیحی در حین نفوذ آب در خاک است. این مطالعه با استفاده از یک سلول Hele- Shaw با ابعاد 100×100×4 سانتیمتر مکعب و با استفاده از سه نوع خاک دست خورده با بافتهای رسی، لوم شنی و شن لومی صورت گرفت. برای بررسی تأثیر لایه بندی با استفاده از خاک های ذکر شده سه تیمار مختلف با لایه بندی متفاوت ایجاد گردید و جهت بررسی تأثیر میکروتوپوگرافی در هر تیمار یک فرورفتگی کوچک در سطح خاک ایجاد شد. در هر مرحله جریان عمودی آب بدون وجود بار آبی در سطح خاک و با زهکشی آزاد در انتهای سلول فراهم گردید. سپس عکس هایی از الگوی نفوذ آب و موقعیت جبهه¬ی رطوبتی تهیه گردید. نتایج نشان دادند که وجود میکروتوپوگرافی سطحی مولد جریان ترجیحی است اما نقش لایه بندی در تسریع یا تعدیل جریانات ترجیحی به ویژگی های فیزیکی خاک ها بستگی دارد. دلایل احتمالی وقوع جریان ترجیحی با استفاده از فاکتور مقیاس طولی موئینگی بررسی گردید. کم بودن مقدار عددی این فاکتور می-تواند تأییدی بر وقوع جریان ترجیحی باشد. مقدار عددی مقیاس طولی موئینگی در خاک رسی 1/71، در خاک لوم شنی 1/36 و در خاک شن لومی 3/18 به دست آمد که می¬تواند مؤید وقوع جریان ترجیحی در این خاک ها باشد. بعلاوه نتایج نشان داد که یکنواختی خاک بویژه در خاکهای سنگین و متوسط تا حدود بسیار زیادی تأثیر سایر عوامل را در ایجاد جریان ترجیحی تعدیل می کند.