استخراج و معدنکاری زغال سنگ در بسیاری از موارد موجب آلودگی محیط زیست می شود. در اين تحقيق نمونه‌هاي رسوب برداشت شده از اطراف کارخانه زغال شویی و کک پزی معدن زغال سنگ آق دربند با استفاده از روش استخراج ترتيبي فلزات سنگين ، مورد بررسی قرار گرفته اند، تا منشا این فلزات در رسوبات منطقه مشخص گردد. بر اساس نتایج حاصل از روش استخراج تدریجی مشخص گردید که از مجموع کل غلظت، عناصر آهن، کادمیوم و سرب با فاز اول یا تبادل پذیر همراه بوده و عناصر نیکل، روی و کروم با فاز چهارم یا بازمانده همراه است. با توجه به نتایج گونه سازی در نمونه های مورد بررسی می توان گفت که سه فلز آهن، کادمیوم و سرب که بیش از 60% در محدوده زیست دسترس پذیر قرار دارند، منشا انسان زاد داشته و موجب آلودگی رسوبات شده اند. همچنین نیکل ، روی و کروم که بیشتر در بخش باقی مانده (تثبیت شده در ساختمان کانیها) قرار دارند، منشا زمین زاد داشته و حاصل فرسایش و هوازدگی سنگهای منطقه می باشند.