در دنیای امروز، تغییرات غلظت عناصر سنگین به منظور پایش آلودگی خاک اکوسیستم¬هایی همچون تالاب و حفظ و کنترل کیفیت محیط¬زیست آن، امر ضروری تلقی می¬شود. لذا، این پژوهش به بررسی تغییرات مکانی عناصر مس و کبالت، با توجه به تاثیر درصد رسوبات ریزدانه، در منطقه تالاب انزلی واقع در استان گیلان پرداخت. در این تحقیق از انواع روش های قطعی و زمین آماری شامل معکوس فاصله وزنی، چند جمله ای موضعی و فراگیر، انواع توابع اسپلاین وکریجینگ، به منظور بررسی پراکنش عناصر به کمک رسم نقشه در نرم افزار ARCGIS، استفاده شد. همچنین، استفاده از انواع روش¬های فازی به منظور بررسی افزایش دقت در تهیه نقشه پراکنش عناصر، با در نظرگرفتن مقادیر درصد رسوبات ریزدانه از دیگر روش¬های مورد استفاده در این پژوهش محسوب می¬شود. داده¬های مورد استفاده در این تحقیق، از 48 نقطه واقع در تالاب انزلی می¬باشد. همچنین، به منظور استفاده از برخی از روش¬های زمین آماری از جمله روش فازی، از مقادیر درصد رسوبات ریزدانه نیز استفاده شد. در این پژوهش، روش ارزیابی متقاطع به منظور ارزیابی روش های درون یابی مورد استفاده قرار گرفت. همچنین، برای مقایسه اختلاف مقادیر مشاهده¬ای و تخمینی، از معیارهای ارزیابی مقدار خطای مطلق (MAE)، مقدار انحراف از خطا (MBE)، درصد خطای مدل و فاکتور کارآیی مدل (EF)، برای تعیین مناسب¬ترین روش استفاده شد. آزمون همبستگی، همبستگی معنی¬دار را به میزان267/0 برای عنصر کبالت و 301/0 برای عنصر مس با خصوصیت فیزیکی مورد پژوهش، در سطح احتمال 95 درصد نشان داد. این امر، امکان استفاده از روش¬های فازی را برای این عناصر فراهم نمود. در پایان، از میان تمامی روش های مورد استفاده، روش فازی کریجینگ عام برای هر دو عنصر مس و کبالت، با حداقل MAE و درصد خطا،و بیشترین مقدارEF به عنوان روش برتر، برگزیده شد. روش فازی کریجینگ عام برای عنصر کبالت، نسبت به روش¬های معکوس فاصله وزنی، چند جمله¬ای موضعی، چند جمله¬ای فراگیر، اسپلاین، کریجینگ عام و فازی اسپلاین ، مقدار خطای مطلق را به ترتیب به میزان 60، 9/76، 7/62، 60، 47 و 4/0 درصد کاهش داد. این مقادیر برای عنصر مس در روش فازی کریجینگ عام نسبت به سایر روش¬ها به ترتیب برابر 8/44، 6/50، 60، 2/48، 48 و 5/8 درصد، منجر به افزایش دقت شد. در ادامه نقشه تغییرات مکانی این عناصر به روش منتخب ترسیم شد. مقایسه مقادیر حداکثر و میانگین غلظت مجاز عناصر مس و کبالت در این پژوهش با مقادیر این عناصر در استانداردهای خاک کشورهای استرالیا و لهستان نشان داد، در حال حاضر و با استناد به مقادیر داده¬های حاصل از نمونه¬های برداشت شده، فعلا مقادیر این عناصر کمتر از حد بحرانی بوده و آلوده کننده تالاب نمی¬باشد.