از آغاز تاریخ بشریت هر کجا که جستجو کنیم آجر را می بینیم ،معجزه مرموز آجر که از خاک درست شده احساسات ما را بر می انگیزد زیرا که نمایانگر تمدن ها ،فرهنگ و ذوق ملل بوده و همراه بشر گام برداشته است و در این میان ایرانیان بیش از هر ملتی با آجر کار کرده اند و در جنبه های مختلف ساختاری و زیبایی از آن استفاده نمودند.خوون که به صورت آمود در شهرهای شوشتر و دزفول به وجود آمد در دوره صفویه توسعه و تا اواخر دوران قاجار ادامه پیدا می کند. یافته های این پژوهش نشان داد که به کار گیری آجر با تمرکز بر نمادها در معماری دزفول و شوشتر را نمایان ساخت که عناصر تزیینی صرفا برای زیبا سازی به کار گرفته نشده است بلکه معانی ،مفاهیم و نقوش نمادین حتی برجنبه های تناسبات و زیباشناسی ظاهری برتری داشته است مقاله فوق با استفاده از مطالعات میدانی و با شیوه توصیفی-تحلیلی جمع آوری گردیده و هدف آن بازشناسی الگوهای خوون چینی آجری و نقش آنها در بناهای کهن می باشد.