کاروانسراهای ایران برای اسکان مسافران در هنگام سفر و مقاصد تجاری ، زیارتی ، نظامی ، بناگردیده اند که حتی نمي توان دو کاروانسرا را با یک خصوصیات در میان آنها پیداكرد وهرمنطقه خصوصيات معماري خاص خود را دارا ميباشد. کاروانسرا های ایران یکی از شاهکارهای معماری ایران می باشد که در هیچ کجا دنیا بنای با این خصوصیات را نمی توان مشاهده کرد .کاروانسراها در طی قرون متمادی گذشته بوده و سابقه آن به دوره هخامنشیان یعنی بیش از دوهزارو پانصد سال قبل میرسد. به دلیل خشکی نسبی آب و هوا در بخش عمده ای از کشور ایران و دور بودن شهرها وآبادی ها از همدیگر ، وجود نقاطی جهت استراحت و تهیه آذوقه ضروری بوده، که بدون آن ارتباط بین مناطق مختلف کشور غیر ممکن بوده است.
پژوهش حاضر با بررسی تاریخچه، انواع و ساختار کالبدی کاروانسراها سعی در شناسایی و شناساندن کاروانسراها و ابداعات معماری مناطق مختلف اقلیمی را خواهد داشت. این مقاله با روش مطالعات کتابخانه ای و تحقیقات میدانی به شیوه تحلیلی – توصیفی به تشریح موضوع می¬پردازد.