برنامه ریزی و شهرسازی به صورت حرفه ای و علمی چهار دهه است که در ایران در حال انجام است. بنابراین ضرورت دارد تا برنامه های تهیه شده در طول این چهار دهه مورد تحلیل واقع شده تا نسبت به نقاط قوت و ضعف های برنامه ریزی در ایران آگاهی بیشتری پیدا کرد تا از برنامه ریزی های بهتری در آینده استفاده کرد .
در این مقاله برنامه ریزی در ایران به طور اعم و برنامه و طرح های تهیه شده مرتبط با شهر ها به طور اخص با رویکردی تکوینی در نظام برنامه ریزی کشور مورد بررسی قرار گرفته شده است. بدین ترتیب هدف از این پژوهش تحلیل روند برنامه ریزی شهری در ایران است که با دیدی نقادانه دنبال می گردد. از نظر روشناسی این پژوهش بر اساس هدف از نوع کاربردی و براساس ماهیت از نوع توصیفی – موردی و تحلیلی است. از روش مطالعات کتابخانه ای و اسنادی به منظور جمع آوری اطلاعات و مدل تحلیلی swot در تحلیل اطلاعات به صورت توصیفی استفاده شده است. از نتایج آن می توان به، نبود ساختار سلسله مراتبی در نظام برنامه ریزی و تصمیم سازی و تصمیم گیری کشور از سطوح کلان تا خرد، نبود بانک های اطلاعاتی متناسب با هر سطح برنامه ریزی، ضعف در نظام برنامه ریزی، نبود مدیریت واحد شهری، وجود مدیریت بخشی با نگرش اقتصادی، ضعف در مشارکت مردم و سنجش نیاز ها و توجه به خواسته های آنها، کمبود منابع مالی ،عدم ثبات اقتصادی و مدیریتی در کشور و ... اشاره نمود.