تحولات اخیر در فناوری‌های دیجیتال، به ویژه هوش مصنوعی و متاورس، نگرانی‌های جدی در حوزه حقوق دیجیتال ایجاد کرده است. با افزایش تعاملات کاربران در محیط‌های دیجیتال پیچیده و حجم وسیع داده‌های شخصی و رفتاری، حفاظت از حریم خصوصی، مالکیت داده‌ها و مسئولیت قانونی تصمیمات خودکار به چالشی جهانی تبدیل شده است. پرسش اصلی تحقیق این است که قوانین فعلی ایران و چارچوب‌های بین‌المللی چگونه می‌توانند حقوق کاربران را در مواجهه با فناوری‌های نوین تضمین کنند و چه خلأهای حقوقی و مفهومی در این حوزه وجود دارد. اهمیت پژوهش از آن جهت است که قوانین موجود غالباً محدود به جرایم سنتی سایبری هستند و توانایی پاسخگویی به پیچیدگی‌های محیط‌های هوش مصنوعی و متاورس را ندارند. هدف مقاله تحلیل نظری و تطبیقی وضعیت حقوق دیجیتال در ایران و جهان، شناسایی چالش‌ها و ارائه چارچوب تحلیلی برای حفاظت از حقوق کاربران در محیط‌های هوشمند است. روش پژوهش در این مقاله توصیفی–تحلیلی و مبتنی بر مطالعه اسنادی شامل قوانین، مقالات، آراء قضایی و دکترین حقوقی می‌باشد. یافته‌های تحقیق نشان می‌دهد که قوانین موجود در ایران فاقد پوشش کافی برای حریم خصوصی پیشرفته، مالکیت داده‌ها و مسئولیت حقوقی ناشی از تصمیمات هوش مصنوعی هستند و چارچوب‌های بین‌المللی نیز نیازمند بومی‌سازی و تطبیق با شرایط ملی هستند. نوآوری این مقاله در ارائه تحلیل ترکیبی حقوقی، تطبیقی و فلسفی است که خلأهای موجود را روشن کرده و مسیر توسعه حقوق دیجیتال در محیط‌های نوین فناوری را ترسیم می‌کند.