بیماری‌های زراعی و گلخانه‌ای از چالش‌های اصلی کشاورزی در منطقه سیستان به شمار می‌روند و کاهش بهره‌وری محصولات این منطقه را به‌طور قابل توجهی تحت تأثیر قرار می‌دهند. شرایط خاص اقلیمی سیستان، از جمله دماهای بالا، خشکسالی‌های طولانی‌مدت، کمبود آب و شوری خاک، بستری مساعد برای توسعه و گسترش انواع بیماری‌های قارچی، باکتریایی و ویروسی فراهم کرده است. این عوامل بیماری‌زا به‌راحتی در محیط‌های زراعی و گلخانه‌ای منطقه گسترش یافته و خساراتی جبران‌ناپذیر بر محصولات وارد می‌کنند. این پژوهش با هدف شناسایی و بررسی بیماری‌های رایج زراعی و گلخانه‌ای در سیستان و ارائه راهکارهای مؤثر برای مقابله با آن‌ها انجام شده است. این مطالعه به روش توصیفی-تحلیلی و با رویکرد مروری انجام شده است. برای جمع‌آوری اطلاعات، منابع کتابخانه‌ای، مقالات علمی و اطلاعات موجود در پایگاه‌های داده اینترنتی به بررسی رایج‌ترین بیماری‌های زراعی و گلخانه‌ای در سیستان، عوامل ایجادکننده و شرایط محیطی مساعد برای رشد و گسترش آن‌ها پرداخته و سپس، راهکارهای مناسب برای کنترل و مدیریت این بیماری‌ها را بررسی کرده است. نتایج این تحقیق نشان می‌دهد که به‌کارگیری روش‌های مختلف کنترل از جمله مدیریت بهینه شرایط گلخانه‌ای، استفاده از ارقام مقاوم، بهبود تکنیک‌های آبیاری و تغذیه، و استفاده از عوامل بیولوژیکی، می‌تواند به طور چشمگیری در کاهش اثرات بیماری‌ها مؤثر باشد. پیشنهادات این پژوهش می‌تواند به کشاورزان، گلخانه‌داران و متخصصان کشاورزی کمک کند تا با شناسایی و مدیریت بهتر بیماری‌ها، از خسارات ناشی از آن‌ها جلوگیری کرده و بهره‌وری محصولات خود را بهبود بخشند. همچنین، این یافته‌ها می‌توانند به سیاست‌گذاران و مدیران حوزه کشاورزی در طراحی برنامه‌های پیشگیری و کنترل بیماری‌های زراعی و گلخانه‌ای کمک کنند و نقش موثری در توسعه پایدار کشاورزی منطقه داشته باشند.