این پژوهش به بررسی و توسعه یک روش کارآمد برای شناسایی مشترکین غیرمجاز در شبکه‌های فاضلاب از طریق مدلسازی کیفی پرداخته است. با توجه به اینکه چنین روشی تاکنون در کشور به‌کار گرفته نشده، هدف اصلی این مطالعه توسعه و بکارگیری مدلی است که بتواند با دقت بالا محل آلودگی‌های غیرمجاز را شناسایی کند. برای این منظور، شبکه‌ای از فاضلاب شهری انتخاب و تحت سه سناریوی مختلف در نرم‌افزار SewerGEMS مدل‌سازی شد. این سناریوها شامل بررسی آلاینده‌های تجزیه‌پذیر و تجزیه‌ناپذیر در شرایط بار ثابت و بار متغیر بود. این مدل تحت شرایط مختلف شامل ضریب اضمحلال صفر (Decay=0) و ضریب اضمحلال غیر صفر (Decay≠0) مدل‌سازی شده است. در این پژوهش، دو شبکه مورد بررسی قرار گرفت: یکی شبکه فرضی به صورت و دیگری یک شبکه واقعی. در شبکه فرضی، سه سناریو مورد بررسی قرار گرفت و در شبکه واقعی نیز برای ضریب کاهش صفر سه سناریو و برای ضریب کاهش غیر صفر نیز سه سناریو بررسی و نتایج آن تحلیل شد. نتایج حاصل از مدل‌سازی نشان داد که آلاینده‌های تجزیه‌پذیر مانند نیتروژن آمونیاکی با ضریب کاهش مشخص، در طول مسیر شبکه به تدریج تجزیه شده و غلظت آن‌ها کاهش می‌یابد، در حالی که آلاینده‌های تجزیه‌ناپذیر مانند جیوه بدون تغییر عمده در غلظت تا انتهای شبکه باقی مانده و وارد تصفیه‌خانه می‌شوند. این مدل‌سازی‌ها نشان داد که می‌توان با دقت بالایی محل شروع آلودگی را تعیین کرد و میزان آلاینده‌ها را در طول شبکه پایش نمود. این امر به مدیران فاضلاب امکان می‌دهد تا به‌صورت بهتری منابع آلودگی را شناسایی و مدیریت کنند، همچنین باعث بهبود کارایی سیستم‌های تصفیه فاضلاب و کاهش هزینه‌های مربوط به تصفیه آلودگی‌ها می‌شود. این امر به مدیران فاضلاب امکان می‌دهد تا به‌صورت بهتری منابع آلودگی را شناسایی و مدیریت کنند، همچنین باعث بهبود کارایی سیستم‌های تصفیه فاضلاب و کاهش هزینه‌های مربوط به تصفیه آلودگی‌ها می‌شود. این روش می‌تواند به‌عنوان یک ابزار مؤثر در کاهش آلودگی‌های زیست‌محیطی و بهبود کیفیت آب در شبکه‌های فاضلاب شهری مورد استفاده قرار گیرد. این نتایج میتواند به مدیران و مهندسان فاضلاب در تصمیم‌گیری‌های بهینه و کارآمد برای بهبود کیفیت آب و حفاظت از محیط‌زیست کمک کند.