امروزه هم در حقوق داخلی و هم در سطح بین‌المللی، قواعد و مقررات مهمی برای رعایت حقوق زندانیان در جهت تأمین اهداف درمانی و پیشگیری از جرم پیش‌بینی شده است. اهمیت این پژوهش بدین صورت می‌باشد که در نظام کیفری اسلام، زندان از جمله مجازات‌های فرعی و ثانویه به شمار آمده و در موارد معدودی اعمال می‌شود، لذا توجه به کرامت ذاتی انسان و حفظ ارزش‌ها و حیثیت انسانی از اهمیت بسیاری برخوردار می‌باشد که فرد زندانی نیز از این امر مستثنی نبوده و تمام تلاش و کوشش نظام اسلامی در جهت اصلاح و درمان بزهکار بوده و در این زمینه نیز قواعد و احکام ارزنده‌ای تدوین شده است. هدف از این پژوهش رعایت حقوق زندانیان، رعایت اخلاق و رفتار حقوق بشری مطابق با قوانین داخلی و اسناد بین‌المللی است. بر این اساس، در این مقاله می‌خواهیم بررسی نمائیم که حقوق زندانیان از نظر فقه امامیه، حقوق ایران و حقوق بین‌الملل به چه شکل نمود عینی داشته است؟ در حال حاضر بهترین و صریح‌ترین متن قانونی در زمینه کرامت انسانی، آئین نامه اجرائی سازمان زندان‌ها و اقدامات تأمینی تربیتی می‌باشد که در آن مصداق‌ها و جلوه‌های رفتار انسانی با زندانیان ذکر شده است. همچنین تصویب قانون احترام به آزادی های مشروع و حفظ حقوق شهروندی نقطه عطفی در زمینه حفظ حقوق و حرمت زندانیان می‌باشد. علاوه بر این، در راستای کرامت ذاتی انسان‌ها یکی از مهم‌ترین قواعد بین‌المللی که در زمینه اصول اساسی رفتار با زندانیان وجود دارد، قواعدی است که در تاریخ 14 دسامبر 1990 میلادی توسط مجمع عمومی سازمان ملل متحد تصویب و اعلام شد.