حل اختلاف به لحاظ واژگان، گستره‌ای ژرف دارد و مفهوم آن ناظر به اقدامی پس از وقوع یک اختلاف، تضاد، مغایرت یا چالش است. حل اختلاف و رفع تعارض، عمدتاً در ادبیات سیاسی، روابط بین‌المللی و حقوق بین‌الملل به کار می‌رود.بررسي مسير تحولات کيفري بيانگر آن است که حق اجراي مجازات ودادرسي اولاً وبالذات قرباني مستقيم جرم ويا خانواده وقبيله او تعلق داشته که اين روند حدوداً تا قرن 13 و14 ميلادي ادامه پيدا کرده، اما با پيدايش دولت ها وخصوصاً با ايجاد دولت هاي مقتدر رفته رفته اين حق از قربانيان مستقيم جرائم سلب وبه دولت ها واگذار شده است ودولت ها نيز با ايجاد دستگاه قضايي رسمي وظيفه مبارزه با جرم را برعهده گرفته وحق تعقيب واجراي مجازات را از صاحبان اصلي آن يعني قربانيان مستقيم جرم سلب کرده اند ودر واقع دستگاه قضايي تنها مرجعي تلقي مي شد که حق رسيدگي به جرائم را داشت اما به تازگي وبه علت ناتواني دولت ها و نظام عدالت رسمي در اين زمينه وتحت تاثير آورده هاي جرم شناختي دولت ها در صدد مشارکت جامعه مدني در پاسخ دهي به بزهکاري مي باشند وبه نوعي راه حـل هاي موضوع را در تجربيات گذشته جستجو مي کنند ليکن با اين تفاوت که تشکيلاتي که به منظور اجراي عدالت کيفري به مردم واگذار مي شود برخلاف گذشته که جنبه خود جوش داشته اکنون حالت سازمان يافته گرفته وزير نظر نهادهاي رسمي اداره مي شود.