در ادبیات حسابرسی مفهوم کنترل‌های داخلی و مسوولیت‌پذیری مدیریت در قبال تصمیمات گرفته شده در سازمان همواره مورد پردازش قرار گرفته و نقش و جایگاه مدیریت سازمان به عنوان فرد مسوول و تصمیم‌گیر در قبال اعمال کنترل‌های داخلی و کفایت آنها تبیین شده است؛ اما به نظر می‌رسد برای جامعه حرفه‌ای این نقش و وظیفه و رابطه مدیریت با مفاهیم کنترل‌های داخلی به عنوان یک مفهوم به هم پیوسته تا حدودی بسیار کم بررسی و مورد چالش قرار گرفته است؛ به طوری که سوالات متعددی در این رابطه برای جامعه حرفه‌ای حسابرسی یا مدیریت‌های سازمانی وجود دارد. برخی از این سؤالات عبارتند از:
۱. مسئولیت مدیریت سازمان در قبال اعمال و نظارت بر کنترل‌های داخلی تا چه میزان است؟
۲. مسئولیت شفاف‌سازی در عملکرد سازمان به عهده کیست؟
۳. مفاهیم کنترل‌های داخلی در تئوری‌های جدید دارای چه ابعادی است؟
۴. در صورت اجرای بهینه، کنترل‌های داخلی تا چه میزان به مدیریت در قبال اطمینان‌بخشی نسبت به عملکرد بهینه فعالیت‌ها کمک خواهد کرد؟
۵. چگونه می‌توان ابعاد کنترل‌های داخلی را به صورت مؤثرتری در سازمان پیاده‌سازی کرد؟
بر همین اساس ضمن بررسی مفهوم کنترل داخلی و نقش و جایگاه مدیریت در سازمان، خواستار ارائه پاسخ به پرسش‌های مطرح شده هستیم.
امروزه، کنترل داخلی به عنوان فرآیندی پویا تعریف می‌شود که در آن مسوولیت مشخصی برای مدیریت در جهت محافظت از دارایی‌های سازمان، دارایی‌های مشهود و نامشهود و جلوگیری و تشخیص خطا و تقلب، ناشی از اتلاف منابع سازمان، سهل‌انگاری، سوء‌استفاده و مدیریت ضعیف در سطوح مختلف سازمان تبیین شده است و بمنظور اطمینان از عملکرد صحیح در سطوح مختلف سازمان، کنترل‌های داخلی باید بطور مستمر و متناسب با تغییرات در سطوح سازمان، کنترل، تعدیل و تغییر یافته تا مدیریت سازمان اطمینان لازم را نسبت به عملکردها تحصیل ‌کند به طوری که این اطمینان‌بخشی منعکس‌کننده وضعیت اقتصادی و مالی سازمان باشد.
در ادبیات حسابداری، مفهوم کنترل داخلی به عنوان یک مدل کنترلی طراحی شده تعریف شده است که وظیفه اجرای آن با مدیریت و کارکنان، در تمام سطوح سازمان است و اجرای آن به منظور فراهم کردن اطمینان معقول در مورد دستیابی به اهداف سازمانی، مرتبط با استفاده مناسب و صحیح از دستورالعمل‌ها، حفاظت از دارایی‌ها و میراث فرهنگی، منابع انسانی و بهبود کیفیت فعالیت‌های اطلاعاتی صورت می‌پذیرد.
در عمل، کنترل‌ها در ساختار سازمانی تابعی از موجودی‌های سازمان، از جمله منابع، سیستم‌ها، فرآیند‌ها، ساختار، وظایف و فرهنگ سازمانی است که به قصد کمک به مجموعه‌ اهداف سازمان طراحی و انتخاب می‌شوند که مجموعه این عوامل به شرح زیر گروه‌بندی می‌شوند:
۱. اثربخشی و کارآیی عملیات سازمان شامل، مأمویت‌ها و اهداف مربوطه به استفاده از منابع سازمان از منظر اقتصادی، بهره‌وری و اثربخشی منابع و به هدف حفاظت از منابع سازمان با توجه به امکان سوءاستفاده یا از دست دادن آنها.
۲. قابلیت اطمینان از اطلاعات مورد استفاده در سازمان (سلامت اطلاعات) با هدف حفاظت از اسناد و مدارک سازمان به منظور جلوگیری از سوءاستفاده و تقلب.
۳. انطباق عملکرد سازمان با قوانین، مقررات و سیاست‌ها شامل مواردی از جمله اینکه سازمان مطابق با تعهدات تبیین شده در قوانین و مقررات عمل کرده است؟
با توجه به دلایل فوق کنترل‌های‌ داخلی مجموعه‌ای از عوامل ایجاد شده توسط مدیریت و مدیران در هر سطح سازمان برای اجرای عملکرد منطبق با قوانین و مقررات و ... است و در فعالیت‌های ارزیابی، سازمان باید توجه خود را به دستیابی به اهداف سازمانی معطوف کرده تا قادر به تضمین اجرای بهینه فعالیت‌ها باشد. طراحی و اجرای عملی سیستم کنترل داخلی با هدف تمرکززدایی از فعالیت‌های اجرایی و توجه به اجرای فعالیت‌های کنترلی توسط رهبران سازمان مطابق ساختارهای کارکردی سازمان است. این به این معنی است که هر مدیر، در سطح خود، مسوول ایجاد و پیاده‌سازی ابعاد کنترل‌های داخلی است که در آن کنترل‌های لازم و مناسب برای عملکرد بهینه سازمان تعبیه می‌شود و در مسیر دستیابی به فعالیت‌های آنها هماهنگ است. در این روش دستاوردهای استقلال مدیریت برای رسیدن به اهداف، همچنین شفافیت و پاسخگویی در جمع‌آوری منابع و بهره‌وری و اثربخشی آنها در مدیریت خواهد بود.