در این نوشتار گیاهان به کار رفته در دیوان ناصر خسرو از میان اشعار استخراج شده و مورد بررسی قرار گرفته اند . در دیوان ناصرخسرودر برخی موارد فقط نام گیاهان ذکر شده و اشاره ای به نوع و یا کاربرد آنها نشده است اما در دیگر موارد به نوع گیاهان، کاربرد یا خواص دارویی آنها اشاراتی کرده است. با این حال در این مقاله برخی از این گیاهان از لحاظ گیاه شناسی وهمه گیاهان دارویی به کار رفته در این دیوان از لحاظ دارو شناسی و کاربرد در طب سنتی و جدید مورد بررسی و مطالعه قرارگرفته اند. ابتدا نام گیاهان از لا به لای ابیات بیرون کشیده شده و سپس با استناد به کتب معتبر وکتب علمی و دارویی، به بررسی و مطالعه آنها پرداخته ایم، و در نهایت ابیاتی که به نوعی با گیاه مورد بحث مربوط می باشند آورده شده است. جهت تسهیل در بررسی این گیاهان، آنها را به سه گروه: گیاهان دارویی، گیاهان مخدر و ادویه ها تقسیم کرده و سپس به بررسی آنها از لحاظ گیاه شناسی و در نهایت خواص دارویی آنها در طب سنتی و طب جدید پرداخته ایم.