با توجه به افزایش کاربرد لجن فاضلاب در خاک¬های کشاورزی و اثری که می¬تواند بر قابلیت استفاده فلزات سنگین داشته باشد، در این پژوهش، اثر بخش آلی و معدنی لجن فاضلاب بر قابلیت استفاده کادمیم در تعدادی از خاک¬های آهکی مورد مطالعه قرار گرفت. در ابتدا کربن آلی لجن فاضلاب حذف گردید و سپس به مقدار 2 درصد وزنی لجن فاضلاب (با و بدون ماده آلی) به خاک¬ها افزوده شد. نمونه¬ها در دمای 25 درجه سانتی¬گراد و رطوبت 20 درصد به مدت 5 ماه در انکوباتور قرار گرفتند. سپس قابلیت استفاده کادمیم در خاک¬ها به روش¬های DTPA-TEA، AB-DTPA و مهلیچ 3 تعیین شد. نتایج نشان داد که کاربرد لجن فاضلاب و لجن فاضلاب بدون ماده آلی قابلیت استفاده کادمیم را در تمام خاک¬ها افزایش داد و قابلیت استفاده در تیمار¬های لجن فاضلاب بیشتر از لجن فاضلاب بدون ماده آلی بود. نتایج این پژوهش نشان داد که اثر بخش آلی لجن فاضلاب بر قابلیت استفاده کادمیم بیشتر از بخش معدنی آن بود.