زمینه و هدف: ایجاد یک برنامه کنترلی منظم و پایش کیفیت آب رودخانه ها از مهمترین راهکارها به منظور کاهش آلودگی و ارتقای وضعیت کیفی آنها می باشد. با توجه به اهمیت رودخانه آغلاغان نیر بعنوان یکی از سرخانه های اصلی رودخانه بالخلو در تامین آب سد یامچی اردبیل و همچنین تخلیه آلاینده ای مختلف به آن، بررسی کیفی این رودخانه امری لازم و ضروری بنظر می رسد.
مواد و روش ها: این مطالعه از نوع پایش تجربی بوده که نمونه برداری در طی 9 ماه از دی ماه 89 تا شهریور 90 از 3 ایستگاه مورد نظر برداشت و پارامترهای کیفی آب شامل کدورت، دما، pH، اکسیژن محلول، کل جامدات، نیترات، فسفات، اکسیژن مورد نیاز بیولوژیکی و کلیفرم مدفوعی مورد آزمایش قرار گرفت. داده های حاصل براساس شاخص NSFWQI مورد تجزیه و تحلیل و مسیر رودخانه با استفاده از سامانه اطلاعات جغرافیایی(GIS) پهنه بندی گردید.
نتایج: یافته ها نشان دادندکه براساس NSFWQI کیفیت آب رودخانه آغلاغان در همه ایستگاهها و در ماههای مختلف در وضعیت های خوب و متوسط قرار دارد. تنها در ماههای مرداد و شهریور در ایستگاه شماره 3 دارای وضعیت بد بوده است. شاخص کیفی NSFWQI در بهترين وضعيت، مربوط به ايستگاه اول با عدد 88 در بهمن ماه 1389 بوده و پایین ترین مقدار شاخص مربوط به ايستگاه سوم با شاخص کیفی 49 در مرداد و شهریور ماه 1390 می باشد.
نتیجه گیری: با توجه به نتایج حاصل از این مطالعه، آلودگی از ایستگاه 1 به سمت ایستگاههای بعدی بطور قابل ملاحظه ای بیشتر شده و کیفیت آب رودخانه کاسته شده است. از دلایل آن می توان تخلیه پساب حوضچه های پرورش ماهی و فاضلاب در شهر نیر به رودخانه اشاره کرد. جهت مدیریت اصولی آب این رودخانه توصیه می شود که از ورود فاضلاب های خام به آن جلوگیری شده و برنامه پایش کیفی آب در آن استمرار یابد.