بالا بردن عملكرد دانه و اسانس يكي از مهمترين اهداف براي تمام گياهان دارويي مي‌باشد. توده‌هاي زنيان موجود دركشور دارای تنوع بسیار بالایی از نظر صفات كيفی و کمی هستند. به منظور بررسی روابط بین صفات مورفولوژیک و زراعي و تعیین مهمترین صفات موثر در عملکرد دانه در 18 توده زنيان، آزمايشي در قالب طرح بلوكهاي كامل تصادفی با سه تکرار انجام شد. ده صفت مورفولوژیكي و زراعي ياداشت برداري شدند. براساس نتایج تجزیه واریانس، اختلاف ژنوتیپهای مورد مطالعه برای کلیه صفات در سطح‌احتمال 1 درصد معنیدار بود که اين امر نشان از تنوع بالا در صفات مورد‌‌ بررسی در توده‌هاي زنيان داشت. دامنه تغییرات عملکرد دانه در بین تودههای مورد بررسي از kg/ha 938(تودهاروميه) تاkg/ha 373 (توده مريوان) متغیر بود. همبستگی عملكرد دانه با صفات ارتفاع گياه، تعداد شاخه ‌ثانويه، تعدادروز تا اتمام گلدهي و تعداد شاخه فرعي مثبت و معنی‌دار بود و با وزن هزار دانه همبستگی منفي و معنی‌دار داشت. بر مبنای رگرسیون گام به گام و تجزيه عليت، عملكرد دانه توده‌هاي زنيان از اثرات مستقيم و غير مستقيم تعداد روز تا شروع گلدهي و 50% گلدهي، ارتفاع گياه، تعداد شاخه ثانويه، تعداد دانه در گريبانك و وزن هزار دانه متاثر شد. با توجه به ضریب تبیین(8/77درصد) بخش اعظم تغییرات عملکرد دانه توده‌هاي زنيان مربوط به این شش صفت بود. بيشترين اثر مستقيم بر عملكرد دانه مربوط به وزن هزار دانه و كمترين آن مربوط به تعداد شاخه ثانويه بود. تجزيه به مؤلفه‌هاي‌ اصلي نشان داد كه مولفههاي اول تا پنجم به ترتيب 5/34،1/24،14، 8/10و 6/8 درصد و در مجموع 92 درصد از كل واريانس متغيرها را تبيين كردند. نتايج بدست آمده نشان داد كه‌تودههاي زنيان مورد مطالعه داراي پتانسيل ژنتيكي بالايي مي‌باشند كه ميتواند منبع مناسبي براي كارهاي‌اصلاحي باشد. بنابراين میتوان از طریق تلاقی بین ژنوتیپهای برتر و آزمون نتایج آنها از طريق برنامه‌هاي به نژادي نسبت به‌ا نتخاب و توليد ارقام با خصوصيات زراعي مطلوب اقدام نمود. تودههاي اروميه و كاشمر به ترتيب با عملكرد دانه 938و869 كيلو گرم در هكتار تودههايي مناسب براي كاشت در اين منطقه هستند لذا توصيه ميگردد آزمايشات به زراعي بيشتري در مورد آنها صورت گيرد.