تالاب بین‌المللی انزلی مواجه با مسائل و مشکلاتی‌است که اگر راهکارهای مسئولانه‌ای برای غلبه بر آنها در یک افق نزدیک پیدا نشود، دیری نخواهد پایید که احتضار تالاب دیگری را نیز شاهد خواهیم بود. مشکلات و چالش‌های این تالاب ابعاد مختلف زیست‌محیطی، اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی دارد و به همین دلیل نیز در بررسی و تحلیل مسائل و مشکلات و برنامه‌ریزی برای غلبه بر آنها می‌بایست نظرات و دیدگاه‌های تمام گروه‌های ذینفع در نظر گرفته شود. هدف این نوشتار بررسی مسائل و مشکلات تالاب و ارائه راهکارهای غلبه بر آنها از منظر جوامع محلی ذینفع با اتکا به روش تحقیق کیفی و میدانی می‌باشد. در این راستا، ضمن بهره‌گیری از روش پیمایش اجتماعی مبتنی بر ابزار پرسشنامه، روش‌های مشارکت‌مدار همچون تشکیل کارگاه‌های بررسی مشارکتی مسئله، جلسات متمرکز گروهی، نقشه‌کشی مشارکتی، مشاهده مشارکتی و مصاحبه‌های ساختارمند با ذینفعان محلی مورد توجه ویژه قرار گرفته است. بنا‌ بر یافته‌های تحقیق، از دیدگاه اجتماعات محلی و بومی ذینفع(کشاورزان، آب‌بندان‌داران، صیادان، شکارچیان، قایقرانان، اسکله‌داران و...) در ایجاد وضعیت بحرانی برای تالاب بین‌المللی انزلی، مجموعه‌ای از عوامل دخالت دارند و با عمده کردن یک عامل نمی‌توان به کنه مشکلات موجد بحران در تالاب دست یافت. از طرف دیگر این تحقیق نشان داد که بدون بررسی و برنامه‌ریزی در سطح کلان حوضه آبخیز نمی‌توان بر چالش‌های تالاب انزلی غلبه کرد و برای اینکه در یک افق قابل انتظار بتوان به احیا حیات اکولوژیکی، زیست‌محیطی، اقتصادی و اجتماعی تالاب دست یافت، می‌بایست زمینه‌های مشارکت نهادمند تمام گروه‌های ذینفع از جمله جوامع محلی و بومی در مدیریت تالاب فراهم گردد.