دستیابی به کشاورزي پایدار در کنار افزایش عملکرد محصولات کشاورزي و تامین سلامت جامعه از اهداف محققین در بخش کشاورزي است. درچند دهه اخیر مصرف نهاده های شیمیایی در اراضی کشاورزی موجب معضلات زیست محیطی عدیده ای از جمله آلودگی منابع آب و خاک، کاهش حاصلخیزی و از بین رفتن تعادل عناصرشیمیایی در خاک گردیده است. از جمله روشهای جدید برای جلوگیری از این معضلات،کاربرد اصلاح کننده های بیولوژیکی و شیمیایی در خاک است. بر همين اساس، آزمايشي به منظور ارزيابي تاثير 2 گونه قارچ مايكوريزا و بیوچار بر میزان فسفرقابل دسترس خاك تحت كشت گياه ذرت، به صورت فاكتوريل با طرح پايه بلوك هاي كامل تصادفي و با 3 3تكرار، تحت شرايط گلخانه اي به اجرا در آمد. فاكتور هاي آزمايش شامل فاكتور مايكوريزا در 3سطح ]سطح 1: فاقد مایکوریز( M0)، سطح 2: مایکوریز نوع Glomus intraradices (M1)و سطح 3 : مایکوریز نوعGlomus versiform [ (M2) ، بیوچار در 3 سطح ]سطح 1: فاقد بیوچار B0)) ، سطح 2: بیوچار تهیه شده از چوب سپیدار(B1) ، سطح 3: بیوچار تهیه شده از سبوس برنج) B2 )[، کوداوره در 2 سطح] فاقدکود (N0) و با کود (N1)به مقدار13/0گرم[. نتايج تجزيه واريانس نشان داد كه اثرات اصلی و متقابل بیوچار و قارچ مايكوريزا وکود بر میزان فسفرقابل دسترس خاك معني دار است، بطوریکه بیشترین مقدار فسفر قابل دسترس خاك مربوط به اثر متقابل بیوچار نوع سبوس برنج و میکوریز نوع Glomus versifom (B2M2) و کمترین مقدار مربوط به تیمار فاقد بیوچار و میکوریز نوع Glomus versifom (B0M2) بود. میزان فسفر قابل دسترس خاک در تیمارهای حاوی بیوچار سبوس برنج 14% بیشتر ازشاهد بود ودر تیمارهای حاوی بیوچار سپیدار 16% بیشتر از شاهد بود. بیشترین میزان فسفر قابل دسترس خاک مربوط به تیمار حاوی بیوچار سپیدار و کمترین مقدار میزان فسفر قابل دسترس خاک مربوط به شاهد بود. در تیمارهای حاوی قارچ میکوریز نوع Glomus versifom بیشترین میزان فسفر قابل دسترس خاک دیده شد. کمترین فسفر قابل دسترس خاک مربوط به تیمارهای فاقد کود و فاقد میکوریز (شاهد) بود.