مقدمه: بخش بهداشت و درمان از بخش های اقتصادی بزرگ دنیا محسوب می شود و بخش قابل توجهی از تولید ناخالص داخلی کشورها صرف آن می شود. بیمارستان ها میزان قابل توجهی از منابع طبیعی، انرژی و مواد شیمیائی را مورد استفاده قرار داده و با تولید پسماندهای خطرناک و آلودگی آب و هوا تاثیرات بدی بر محیط زیست و انسان می گذارند. پروژه بیمارستان های سبز، بیمارستان های پاک و بیمارستان های سالم به معنی مراکزی است که با اتخاذ رویکردهای زیست محیطی باعث حفظ و پایداری محیط می شوند
روش ها: اين مطالعه از نوع مقطعی(cross-sectional) است که با استفاده از آمار و اطلاعات اخذ شده از شرکت توف نورد ایران، اداره كل پشتيباني معاونت درمان سازمان تامین اجتماعی، دفتر آماروفناوری اطلاعات وزارت بهداشت و دفتر آمار و محاسبات اقتصادی و اجتماعی سازمان تامین اجتماعی تدوین شده است. بخش اول این مطالعه مروری است جامع بر مبحث بیمارستان های سبز که برای گردآوری داده ها از بانک های اطلاعاتی خارجی چونGoogle Scholar، PubMed و ISI و داخلی مثلSID، IRANDOC و موتور جستجوی عمومی Google استفاده شده است.
یافته ها: اکنون در عرصه جهانی فعالیت های زیادی برای حفظ و پایداری محیط زیست در بیمارستان ها و مراکز بهداشتی و درمانی انجام می شود و انجمن ها،اتحادیه ها و سازمان های مختلفی به صورت اختصاصی در این مورد به فعالیت می پردازند و مقالات، گزارشات ومطالعات موردی متعددی در این زمینه منتشر شده است. در این مطالعات مواردی چون مصرف انرژی و تولید انرژی های جایگزین، طراحی ساختمان های سبز، حمل و نقل، مدیریت پسماند، مواد غذایی، مدیریت آب و فاضلاب، خریدهای دوستدار محیط زیست، مدیریت مواد شیمیائی و اجرای برنامه های مدیریت محیط زیست(EMS) مورد توجه قرار گرفته است.
نتایج: در ایران گزارشات جامعی در خصوص حفظ و پایداری محیط زیست در بخش های بهداشتی و درمانی یافت نشد هر چند فعالیت هایی به صورت پراکنده و عمدتاً در خصوص مدیریت پسماند انجام شده است. در این میان سازمان تامین اجتماعی با رویکرد استقرار سیستم مدیریت محیط زیست در برخی از مراکز ملکی خود(19 بیمارستان و 8 درمانگاه) از نظر اجرایی بسیار موفق عمل نموده و با استقرار این سیستم در بیمارستان شفا سمنان در سال 1383به عنوان اولین بیمارستان دارنده گواهینامه ISO 14001:2004 در ایران پیشگام بوده است.