توسعه شهری در دهه‏های اخیر و توجه به رویکردهای جدید در نظام برنامه‏ریزی شهرها، تعریف مقیاسی جدید را در قالب محدوده‏های مشخص ضروری ساخته است. در این چارچوب، توجه به نظام تقسیماتی خرد به عنوان مبنای برنامه‏ریزی ملاک عمل است و محله در کانون آن قرار می‏گیرد. در این راستا، پژوهش حاضر از طریق شناخت اصول مشترک در تعریف محله ایرانی در صدد است که در چاچوبی هدفمند معیارهایی به منظور برنامه‏ریزی محلات شهری ایران تدوین نماید؛ بدین منظور، معیارهای برنامه‏ریزی در قالب چهار بعد فیزیکی- فضایی، ذهنی- ادراکی، اجتماعی-اقتصادی و عملکردی ارائه شده‏اند و در قالب ابعاد مذکور به مطالعه و تدوین معیارها پرداخته شده است. یافته‏های این مطالعه نشان می‏دهد که در مفهوم‏شناسی محله به عنوان یک واقعیت فیزیکی- فضایی، معیارهایی چون حدود و ثغور مشخص و یکپارچگی فضا و فعالیت، در بعد ذهنی- ادراکی، معیارهایی چون مرزهای کالبدی مبتنی بر درک ذهنی و حس تعلق نسبت به مکان کالبدی، در بعد اجتماعی معیارهایی چون سرزندگی و حس همبستگی و روابط متقابل، در بعد اقتصادی معیارهایی چون خودکفایی نسبی در تأمین مایحتاج روزانه و کوتاه‏مدت محله و وجود فرصت‏های شغلی و اشتغال محلی و در بعد عملکردی نیز معیارهایی چون توزیع متعادل فعالیت‏ها و کاربری‏ها، سهولت دسترسی به خدمات محلی و پیاده‏مداری اهمیت می‏یابند. نظر به این که مطالعه حاضر، محله‏های شهری ایران را عموماً هدف قرار داده، لذا محدوده مکانی خاصی برای آن در نظر گرفته نشده است؛ بنابراین معیارهای نظری ارائه شده، حسب مورد می‏تواند مبنایی برای ارزیابی و مدل‏سازی محلات شهری کشور قرار گیرد.