در دهه¬های اخیر، با توجه به اهمیت موضوع بحران¬های زیست محیطی به وجود آمده، مصرف بی-رویه انرژی¬های تجدید ناپذیر و به مخاطره افکندن نیاز نسل¬های آتی، مفهوم توسعه پایدار در علوم مختلف از جمله شهرسازی و معماری مطرح گردیده¬است. بنابراین، از آنجایی که تجربه نشان داده که پیروی از اقلیم می¬تواند در میزان استفاده از انرژی مؤثر باشد می توان امروزه نیز از راهکارهای گذشته به شیوه نوین بهره برد.
پژوهش حاضر از نوع توصیفی- تطبیقی و با هدف بررسی ویژگی¬های ناشی از اقلیم در شهرهای اقلیم گرم و خشک است. بنابراین، ابتدا به بیان تعاریف و مفاهیم مرتبط با موضوع پژوهش پرداخته می¬شود. سپس، با بررسی شهرهای اصفهان و یزد بعنوان نمونه¬هایی از شهرهای اقلیم گرم و خشک ایران راهکارهای بکار گرفته شده در این نوع شهرها متناسب با نیازهای اقلیمی منطقه مطرح می¬گردد.
نتیجه آنکه، راهکارهای بکارگرفته شده در معماری و شهرسازی شهرهای سنتی کشورمان در راستای اهداف توسعه پایدار بوده و می¬توان امروزه نیز در طراحی و برنامه¬ریزی شهرها از آنها استفاده نمود.