در این نوشتار مسئله ی اصلی، بررسی کعبه، به مثابه ی جایگاه کلیدی اش در کیهان شناخت اسلامی، به عنوان محور جهان یا Axis mundi است که موجب می شود مبانی نظری و حِکمی بسیار خاصی را به خود اختصاص بدهد. در این نوشتار به ابعاد رمزی و معانی مستتر در کعبه پرداخته می شود. برای این کار به ویژه از دانش نمادشناسی و تفسیر هرمنوتیک به ویژه بر مبنای حکمت و فلسفه ی اسلامی استفاده شده است؛. همچنین برای رسیدن به نتایج کامل تر و مستدل تر، دانش تطبیقی و به طور کلی روش تطبیقی نیز به کار برده شده است؛ در این پژوهش از مفاهیم موجود در دانشِ نمادشناسی برای تحلیل و رسیدن به ابعاد و لایه های معنایی استفاده شده است؛ علاوه بر این، تحلیل های نمادین و رمزی ای از طریق این دانش ها صورت گرفته است که در نوع خود بسیار تازه است. در عین حال برای تأیید و اعتبار هر چه بیشتر نتایج از روش های موازی استفاده شده است و به خصوص از مبانی بیان شده در قرآن و روایات اسلامی نیز بهره گرفته شده است. در این نوشتار، این نتایج قابل بررسی هستند: کعبه محور کیهان و ستونی قائم است که ارتباط میان آسمان ها و زمین را برقرار می کند و به همین دلیل راهی است برای ارتباط انسان ها با آسمان و صعودِ روحانی و اینکه در تصویر نمادینِ جهان، عالم به دورِ آن در گردش است؛ کعبه به مثابه ی نقطه ی مرکزیِ جهان، رمز و نمودی از حضور آسمانی در زمین است که همه ی موجودات در حولش در گردش اند. کعبه تجلی ای از رمزِ مرکز بر روی زمین است که مدارهای موجودات پیرامون آن قرار دارند.