همدان با جمعیتی بالغ بر 500 هزارنفر در زمرۀ شهرهای میانی ایران محسوب می‌شود که بیش از 52% کل جمعیت شهری استان را در اختیار دارد.گسترش روزافزون محدوده شهر در سال‌های اخیر موجب قرارگرفتن روستاهای پیرامونی در محدوده و به دنبال آن بی‌توجهی به معماری بومی این روستاها در فرایند بازسازی به عنوان بافت‌های فرسوده میانی بوده است. امروزه این روستاها علیرغم قدمت تاریخی خود مانند سایر محله‌‌های شهر با تأثیرپذیری بیش از اندازه از شهرسازی معاصر محکوم به بی‌هویتی شده‌اند. لذا این مقاله با هدف تأکید بر محله محوری ضمن حفظ فرهنگ بومی این محلات و شاخص کردن آنها در شهر با توجه به اهمیت شهرهای میانی در توسعه پایدار سرزمین، حفظ هویت‌های بومی را در عین جهانی شدن لازمه توسعه سطوح میانی بافت شهری می‌داند. از این روی پژوهش به روش تفسیری-تاریخی با استفاده از تدابیر تحلیلی –مقایسه ای با شناسایی ویژگی‌های تولید فضا در کنار شناسایی معماری روستایی سکونتگاه‌های پیرامونی سعی در ارائه راهکارهایی برای حفظ هویت بومی این محلات در شهرسازی معاصر همدان خواهد داشت.