شکل گیری بافت وسامان دهی معماری و یکجا نشینی یک منطقه همیشه تابع عوامل مختلف جزئی و کلی در تأثیر خرد وکلان است در این مقاله تأثیرات کلی و جزئی مقوله های اقتصاد و فرهنگ بالاخص اقلیمی روی شکل گیری و بافت معماری روستایی و شهری را نشان میدهد. در این مقاله ابتدا تأثیر عوامل ذکر شده روی روند شکل گیری و بافت معماری روستاهای کردستان را نشان داده و از آنجا که به گونه ایی در اغلب موارد بافت شهری متأثر از بافت روستایی است, همین عوامل تأثیر گذار در ادامه روی برخی از محلات شهر های کردستان نشان داده شده است.در اینجا از 3روستای بومی و تاریخی اورامان, پالنگان وتنگی سر برای تحلیل بافت روستایی – واز شهرهای سنندج,مریوان و پاوه برای تحلیل بافت و محلات شهری انتخاب شده است.