بهر ه برداری از نور در معماری، علاوه بر تأمین نیازهای روانی و جسمی انسان، با كيفيت هاي مختلف بر فضاي روانشناختي و اجتماعي فرد تاثير مي گذارد از این دیدگاه، معماری غنی کشور ما دستاوردها و تجربیات ارزشمندی دارد که نیازمند بازشناسی و معرفی به جامعۀ معماری ایران و جهان است. تحقیق حاضر با استفاده از مطالعات میدانی ومحاسبات ، تلاش می کند تا نحوۀ توزیع نور و میزان آن و تاثیر بصری را درفضای مورد بررسی نشان دهد و گامی در جهت بهره گیری مجدد از این ایده ها در معماری امروز بردارد. برای شناسایی عملکرد نورگیرها در معماری ایرانی یکی از بناهای قدیمی یزد به نام باغ دولت آباد انتخاب شد. این باغ به دو بخش با محیط مستطیل با ابعاد 116در 274 متر و 104 در 278 متر ، تقسیم می شود که به صورت عمود بر هم قرار گرفته اند. محور تقارن مستطیل بزرگتر – محور اصلی باغ- در راستای شمالغربی– جنوبغربی با زاویه 30 درجه نسبت به محور غربی– شرقی قرار می گیرد.
درتیر ماه سال1393 برداشتهای میدانی از فضای جنوبی عمارت بادگیر این مجموعه انجام شد. ابعاد دقیق فضا و نورگیرآن، موقعیت فضا در مجموعه، جهت جغرافیایی، موقعیت آن در حیاط، بازتاب نور و ویژگی های رنگ نور گیر در فضا به دست آورده شده است. سپس با استفاده از معیارها و روش های محاسباتی معرفی شده در کتاب آسایش در پناه معماری همساز با اقلیم وهوا شناسی تحلیل گردید