یکی از بارزترین وجوه هویتی جامعه¬ی اسلامی مسجد بوده که هم از جنبه هویت ظاهری و هم از بعد هویت معنوی ایفای نقشی بنیادین را عهده دار است. مسجد با ارتباطی خاص با کالبد و اجزای شهر به¬عنوان عامل بارز هویتی ونقطه عطف مرکزی شهرسازی اسلامی- ایرانی مطرح شده و انتخاب عملکرد فضاهای همجوارآن نیز در یک سلسله مراتب منطقی هویتی انجام می¬گیرد.
مساجد از اصلی¬ترین عوامل هویت¬ دهنده معنوی و ذهنی و کالبدی مجتمع¬های زیستی مسلمانان می¬باشد. این هویت¬بخشی نه-تنها در شکل و سیما، بلکه از نظر ویژگی¬های دیگری چون عملکردی بودن و مرکزیت و مکان استقرار نیز به ظهور و بروز می¬رسد.
در سلسله مراتب تقسیمات کالبدی شهر، مسجد به¬عنوان یک مرکز مذهبی مهم و اساسی نقش محوری را بر عهده داشته و مجموعه شهر را تحت پوشش قرار می¬دهد. مسجد ضمن هویت¬بخشیدن به شهر ایرانی – اسلامی ، تعریف شهر را کامل می¬سازد. به تبع نماز که هویت مسلمانی و به تعبیری پرچم اسلام است، مکان نماز یعنی مسجد نیز هویت شهر اسلامی است.